Σάββατο πρωί στο Παγκράτι, κοντά στην πλατεία Προσκόπων. Άλλοι κάνουν τα ψώνια της εβδομάδας, άλλοι μαζεύονται στην πλατεία για καφέ κάτω απ’ τον ήλιο, άλλοι περπατάμε προς το εργαστήριο όπου για τις επόμενες τέσσερις-πέντε ώρες θα μυηθούμε σε αυτό που κάποιος με την ίδια ευκολία θα μπορούσε να κατατάξει στην κατηγορία «χόμπι που νικούν το στρες», «συνήθειες που είναι φιλικές προς το περιβάλλον» ή «διασκεδαστικοί τρόποι να περάσετε ένα πρωινό Σαββάτου». Εμένα θα μου άρεσε ο τίτλος: Λερωθείτε, κάνει καλό!
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Αν κάποιος αναζητήσει το hashtag #furnitureflip στο TikTok, το οποίο έχει 6,9 δισ. views παρακαλώ, θα πάρει μια ιδέα για το πόσοι άνθρωποι έχουν αναπτύξει ως χόμπι, ή και ως επαγγελματική δραστηριότητα, το να κάνουν αγνώριστο το παλιομοδίτικο έπιπλο που «ψάρεψαν» από την αποθήκη της γιαγιάς τους ή που μάζεψαν από τον δρόμο. Μπουφέδες, συρταριέρες, τραπέζια βάφονται σε αποχρώσεις που δεν θυμίζουν σε τίποτα την παλιά τους ζωή, αλλάζουν πόμολα και αποκτούν καινούργιες λεπτομέρειες με επιφάνειες όπως το ρατάν. Άλλοι τόσοι, ή μάλλον περισσότεροι, είναι αυτοί που διασκεδάζουν βλέποντας βιντεάκια από ανθρώπους που ασχολούνται με αυτή τη μετατροπή.
Πού ακουμπούσε το ρολόι ο παππούς
Όλα τα DIY πρότζεκτ έχουν την τιμητική τους τα τελευταία χρόνια, αλλά η μεταμόρφωση των παλιών επίπλων έχει κάτι το ιδιαίτερο: είναι εύκολη, είναι διασκεδαστική, τα αποτελέσματά της είναι εντυπωσιακά, είναι φιλική για το πορτοφόλι και, φυσικά, είναι μια καλή πρακτική για τον πλανήτη. Αφενός γιατί δίνει ζωή σε έπιπλα που θα κατέληγαν στις χωματερές μαζί με όλα τα υπόλοιπα απορρίμματα που αδικαιολόγητα παράγουμε, αφετέρου γιατί γλιτώνει το ανθρακικό αποτύπωμα που απαιτεί η παραγωγή ενός νέου επίπλου, ειδικά όταν πρόκειται για έπιπλα από ευτελή υλικά που χαλάνε μετά από λίγα χρόνια.
Έχει επίσης έναν ωραίο συναισθηματισμό, μια και συνήθως πρόκειται για αντικείμενα που χρησιμοποιήθηκαν σε σπίτια και διαμερίσματα μιας άλλης εποχής και κουβαλούν μια ιστορία που είτε την ξέρεις, οπότε σε αγγίζει σε προσωπικό επίπεδο, είτε μπορείς να την επινοήσεις δημιουργικά. «Πάντα καλώ όσους έρχονται να χρησιμοποιήσουν την παρατηρητικότητα και τη φαντασία τους», λέει η Τάμμυ Τσέκου, ιδρύτρια του Chalk of The Town και «δασκάλα» του σαββατιάτικου σεμιναρίου. «Μπορεί να θέλουν να βάψουν ένα έπιπλο που το βρήκαν στον δρόμο, μια καρέκλα, ένα τραπεζάκι. Ας σκεφτούν πού ακουμπούσε ο παππούς το ρολόι του. Πού στηριζόταν η γιαγιά για να σηκωθεί. Θα εντοπίσουν τη φυσική, θεμιτή φθορά. Τα έπιπλα έχουν μια ιστορία».
Στο σεμινάριο μας μαθαίνει τα μυστικά της βαφής με μπογιά κιμωλίας. Η ίδια δούλεψε για χρόνια στον τομέα της εταιρικής επικοινωνίας, ωστόσο παράλληλα μάζευε παλιά έπιπλα από συγγενείς και φίλους και τα μεταμόρφωνε σε κάτι καινούργιο, ως χόμπι, πολύ πριν δημιουργηθεί το TikTok. «Δεν ήθελα να πάνε χαμένα», λέει. «Άλλοι τα έβρισκαν άχρηστα, εγώ ήξερα ότι μπορούν να ξαναγεννηθούν».
Κάν’ το όπως οι αρχαίοι Έλληνες
Για τις δημιουργίες της, που είτε κρατούσε στο σπίτι είτε χάριζε σε φίλους, ανακάλυψε το χρώμα κιμωλίας και έμαθε ότι το χρησιμοποιούσαν, όπως λέει, στην αρχαιότητα, αφού χρωστικές ουσίες με προσμείξεις ανθρακικού ασβεστίου (όπως η κιμωλία) χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες για να δίνουν χρώμα σε γλυπτά, όπως το αέτωμα του Παρθενώνα. Έτσι ξεκίνησε να φτιάχνει τα δικά της χρώματα, αφού δεν έβρισκε στην αγορά αυτό που την ικανοποιούσε, και λίγο αργότερα ακολούθησε τη συμβουλή των φίλων της να το κάνει επάγγελμα. Έτσι γεννήθηκε πριν από λίγα χρόνια το Chalk of the Town, η δική της μάρκα χρωμάτων αλλά και το μαγαζί στο Παγκράτι, από όπου αναλαμβάνει αναπαλαιώσεις επίπλων και εντοιχισμένων συνόλων.
Η μεταμόρφωση των παλιών επίπλων είναι εύκολη, διασκεδαστική, φιλική για το πορτοφόλι και, φυσικά, είναι μια καλή πρακτική για τον πλανήτη.
Η μόδα με τις μεταμορφώσεις επίπλων εκτινάχθηκε με την πανδημία. Οι περισσότεροι, όταν δεν φτιάχναμε banana bread, κοιτούσαμε τους ίδιους τέσσερις τοίχους όλη μέρα κάθε μέρα και κάπως ανακαλύψαμε ότι σιχαινόμαστε το έπιπλο της εισόδου (απαίσιο καφέ), τη συρταριέρα (παλιομοδίτικη) και το τραπεζάκι (άθλιο, δεν είχαμε πει τίποτα όταν το είχε φέρει το έτερον ήμισυ από το σπίτι του και τώρα το μετανιώνουμε). «Ήταν δύσκολο να ανταποκριθούμε στη ζήτηση με τους περιορισμούς στις μετακινήσεις και με τα κούριερ να έχουν φρακάρει. Με το πέρας της πανδημίας και την αύξηση του ενδιαφέροντος του κόσμου δημιουργήθηκαν άλλες δυσκολίες. Η αυξημένη ζήτηση έφερε στην αγορά πολλά προϊόντα που δεν είναι τόσο καλής ποιότητας, με τα οποία ο κόσμος απογοητεύεται γιατί δεν μπορεί να κάνει όσα ήθελε», λέει η κ. Τσέκου.
Τι άνθρωποι εμφανίζονται στα σεμινάρια; Άνθρωποι πάνω από 45-50 ετών που βαρέθηκαν να ζουν με τα ίδια έπιπλα τόσα χρόνια, δεν μπορούν όμως και να αντικαταστήσουν όλη την οικοσκευή τους. «Κάποτε, τις προηγούμενες δεκαετίες, ήταν της μόδας τα πολύ βαριά χρώματα, καφέ ή σχεδόν μαύρα. Πολλοί δεν τα αντέχουν πια και θέλουν να τα αλλάξουν». Συμμετέχουν επίσης πολλά νέα παιδιά γύρω στα 20, που φτιάχνουν τα φοιτητικά τους σπίτια με έπιπλα που περισσεύουν στους γονείς και στους συγγενείς τους και θέλουν να τα κάνουν δικά τους. Αυτή η γενιά, που έχει ξεκινήσει πόλεμο στη γρήγορη μόδα και την ενδιαφέρει να ψωνίζει ηθικά, είναι υποθέτω και εκείνη που δίνει τη μεγαλύτερη έμφαση στην κυκλική οικονομία της δημιουργικής μεταμόρφωσης ενός επίπλου. Άλλωστε, μπαίνοντας στα κοινωνικά δίκτυα, βλέπουν παντού εικόνες από έπιπλα που κάτι τους θυμίζουν, αλλά μεταμορφώνονται σε κάτι άλλο που με χαρά θα έβαζαν στο σαλόνι τους.
«Αυτό δεν το πειράζω»
Όμως, δεν χρειάζονται όλα τα έπιπλα ανανέωση. Οι περιπτώσεις που η κ. Τσέκου έχει αρνηθεί να επέμβει σε έπιπλο είναι λίγες, αλλά υπάρχουν. Μας δείχνει έναν χρυσό καθρέφτη, με περίτεχνες λεπτομέρειες. «Πήρα τηλέφωνο την κυρία που τον έφερε και της είπα ευγενικά ότι εγώ αυτό δεν το πειράζω. Όχι γιατί δεν μπορώ, αλλά γιατί δεν έχει νόημα να επέμβει κάποιος στη θαυμάσια τεχνική αυτού που τον έφτιαξε». Λίγο νωρίτερα, μας είχε δείξει σε φωτογραφία το τελευταίο έπιπλο το οποίο η ίδια μεταμόρφωσε, ένα πορτ μαντό που είχε η οικογένειά της για περισσότερα από 150 χρόνια. «Ήταν πολύ δύσκολο ακόμα και για μένα να πάρω την απόφαση να επέμβω σε αυτό το έπιπλο. Ωστόσο ήταν κατάχρηση το ότι το κρατούσα χωρίς να μου αρέσει, το κουβαλούσα στις μετακομίσεις και ήξερα ότι και οι επόμενοι από μένα, εννοώ τα παιδιά μου, δεν θα το ήθελαν όπως είναι. Υπάρχει ένας σεβασμός σε κάποια έπιπλα. Πρέπει να είσαι σίγουρος γι’ αυτό που κάνεις».
Το να βάψεις ένα έπιπλο είναι αρκετά εύκολο. Ειδικά με τα χρώματα αυτά – δεν χρειάζονται ξύσιμο πριν από την εφαρμογή. Το μόνο που χρειάζεσαι τις περισσότερες φορές είναι δύο καλά πινέλα, το χρώμα και ένα κερί ή βερνίκι, και μπορείς να βάψεις όλα τα ξύλα, ακόμη κι αυτά που έχουν φινίρισμα από βερνίκι, μέταλλο, γυαλί, πλακάκι, κεραμικά, δέρμα, ύφασμα, μελαμίνη, πλαστικό κ.ά. Είναι κάτι που πραγματικά μπορεί να κάνει ο καθένας. Όμως, για ένα μεγάλο έπιπλο, εάν αλλάξεις γνώμη και θες να το γυρίσεις στην προηγούμενη κατάσταση, αυτό μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά κοστοβόρο, γι’ αυτό καλό είναι να είσαι σίγουρος για την απόφασή σου.
Πίσω στο Παγκράτι, ρωτώ την Έλενα, τη νεαρή μητέρα ενός μικρού κοριτσιού που παρακολουθεί μαζί μου το σεμινάριο για αρχάριους, πώς και πήρε την απόφαση να έρθει σήμερα. Υπάρχει κάποιο έπιπλο στο σπίτι της που θέλει να αλλάξει; «Όλα!» μου απαντά. «Ξεκινώντας από τον μπουφέ». Φεύγοντας, δίνω ραντεβού για το σεμινάριο των πιο προχωρημένων, στο οποίο ο καθένας φέρνει μαζί και το επιπλάκι του. Κοιτάζω τα χέρια μου που είναι μέσα στα χρώματα και ρίχνω μια ματιά στο κινητό μου, που σχεδόν δεν το κοίταξα για πέντε ολόκληρες ώρες. Ευτυχία!
ΙΝFO: Chalk of the Town, Αμύντα 13, Παγκράτι chalkofthetown.gr
