Ένας ήρεμος και μεγάλος ποταμός της Μακεδονίας, που παρότι έχει χάσει την παλιά του φυσική μεγαλοπρέπεια, εξακολουθεί να αποτελεί ένα σημαντικό βιότοπο για πολλά είδη της πανίδας. Το όνομα του ποταμού έχει ελληνικές ρίζες και σημαίνει «μαύρο νερό», ενώ είναι λιγότερο γνωστός και με τα ονόματα Λυδίας, Λοιδίας και Μαυρονέρι. Επί τουρκοκρατίας ονομαζότανε Καρά Σμακ που σημαίνει «μαύρο νερό», μεταφράζοντας στα τούρκικα το ελληνικό του όνομα. Ο Λουδίας έχει συνολικό μήκος 50 χλμ. και μέση παροχή 20 κυβικά μέτρα ανά δευτερόλεπτο. Με κατεύθυνση από τα βορειοδυτικά προς τα νοτιοανατολικά, το ποτάμι συνδέει τους κάμπους της Πέλλας και της Ημαθίας με τα δυτικά της Θεσσαλονίκης, εκβάλλοντας στον Θερμαϊκό κόλπο. Το μεγαλύτερο δε κομμάτι του ποταμού αποτελεί τα σύνορα μεταξύ των νομών Θεσσαλονίκης και Ημαθίας. Ο Λουδίας πλέον αποτελεί ένα μεγάλο τεχνητό κανάλι και καθόλου δεν θυμίζει την αρχική, ιστορική του μορφή. Στο παρελθόν συγκέντρωνε τα νερά που πηγάζαν από τον Βόρα, το Βέρμιο και το Πάικο, τα οποία δημιουργούσαν τη λίμνη των Γιαννιτσών, ή λίμνη Λουδία όπως ονομαζόταν τότε, πριν καταλήξουν στον Θερμαϊκό. Μετά την αποξήρανση της λίμνης των Γιαννιτσών το 1930, το τμήμα του ποταμού που προερχόταν από τον Βόρα και αντιστοιχεί στον παλιό του παραπόταμο Μογλενίτσα εκτράπηκε ανατολικότερα και μέσω της τεχνητής κοίτης που δημιουργήθηκε καταλήγει πλέον στον Αλιάκμονα. Ο Λουδίας συγκεντρώνει νερά που προέρχονται κυρίως από το Πάικο μέσω του ρέματος Γράμος και των Πηγών Αραβησσού, από μια λεκάνη απορροής που έχει έκταση 1.250 τ.χλμ. Το μέγιστο πλάτος της κοίτης του είναι περίπου 60 μέτρα και το βάθος του είναι 3 με 5 μέτρα. Το υψόμετρο του ποταμού είναι σχεδόν μηδενικό με αποτέλεσμα να πρόκειται φαινομενικά για ένα ακίνητο ποτάμι με βασικό του χαρακτηριστικό τα μαύρα, σιωπηλά νερά. Η καλοκαιρινή παροχή νερού είναι πολύ μικρή, ενώ λόγω της πολύ μικρής κλίσης η παροχή αυτή μπορεί να μηδενιστεί ή να πάρει αρνητικές τιμές από την επίδραση της θάλασσας, γι’ αυτό και συχνά διάφορα αναδρομικά είδη ψαριών της θάλασσας ανεβαίνουν πολλά χιλιόμετρα μέσα στη κοίτη του ποταμού. Ο Λουδίας είναι ένας πανέμορφος, ήσυχος και απόκοσμος ποταμός γεμάτος άγρια ζωή. Οι ώρες της ανατολής και της δύσης στον ποταμό είναι απλά μαγικές.

Σε όλη τη πορεία του Λουδία, οι όχθες είναι πλούσιες σε πυκνή βλάστηση σε πολλά μέτρα πλάτος. Πυκνές λωρίδες παρόχθιων δασών ακολουθούν παράλληλα την κοίτη και ενώνονται με άλλους παραπόταμους, δημιουργώντας έναν πυκνό πράσινο ιστό. Η βλάστηση αποτελείται από μεγάλα πλατάνια και ψηλές λέυκες, ιτιές, σκλήθρα, σφενδάμια, φτελιές και πυκνά πουρνάρια. Κοντά στις όχθες αναπτύσσονται πυκνοί καλαμιώνες από το αγριοκάλαμο Phragmites australis και βάτα, ενώ οι περιοχές γύρω από το ποτάμι είναι πλούσιες σε λευκοκαλλιέργειες. Πολλά από τα δέντρα πέφτουν μέσα στο ποτάμι με τους κορμούς τους, γεμάτους κισσούς να ξεπροβάλλουν από τα στάσιμα νερά δίνοντας έτσι την εικόνα μαγκρόβιου δάσους σε πολλά σημεία. Από τα υδρόβια φυτά ξεχωρίζουν τα κίτρινα νούφαρα (Nuphar lutea) και τα λευκά νούφαρα (Nyrnphaea alba), ενώ στην επιφάνεια του νερού αναπτύσσονται υδρόφυτα που επιπλέουν ελεύθερα, όπως η φακή του νερού (Lemna minor) και το νεροκάστανο (Trapa natans).

Τα ήρεμα νερά, η αδιάβατη βλάστηση, τα γύρω χωράφια και το μεγάλο δέλτα του ποταμού, προσφέρουν μοναδικό καταφύγιο για δεκάδες είδη πουλιών. Από τα αρπακτικά απαντώνται πολλά σπάνια είδη, όπως στικταετοί, κραυγαετοί, φιδαετοί, σαΐνια, διπλοσάινα, γερακίνες, δεντρογέρακα, κιρκινέζια, βραχοκιρκίνεζα, μαυροκιρκίνεζα, ξεφτέρια, χουχουριστές και κουκουβάγιες. Σε κάποια σημεία ζούνε ακόμα σπάνιοι βαλτόμπουφοι. Πολύ κοινά είδη είναι τα νανοβουτηχτάρια, τα σκουφοβουτηχτάρια, οι νερόκοτες, οι φαλαρίδες, οι νεροκοτσέλες, οι αλκυόνες, οι μικροπουλάδες, οι κορμοράνοι και πολλά είδη ερωδιών (σταχτοτσικνιάδες, λευκοτσικνιάδες, πορφυροτσικνιάδες, αργυροτσικνιάδες, νυχτοκόρακες, μικροτσικνιάδες και κρυπτοτσικνιάδες). Άλλα είδη που ζούνε κοντά στο ποτάμι είναι ο μαυροπελαργός, ο πελαργός, η σταχτοσουσουράδα, ο κούκος, ο μελλισοφάγος, η χαλκοκουρούνα, το μπεκατσίνι, ο δεντροτσοπανάκος, το λούγαρο, η σταρήθρα, το αηδόνι, το ψευταηδόνι, το σπάνιο κουφαηδόνι, ο αετομάχος, ο γαϊδουροκεφαλάς, ο κοκκινοκεφαλάς, ο μουστακαλής, η υφάντρα, η τσιχλοποταμίδα, ο καλαμοτριλιστής, το νεροχελίδονο, κ.ά. Η ορνιθοπαρατήρηση σχεδόν σε κάθε σημείο του ποταμού και ιδιαίτερα την άνοιξη, είναι απολαυστική.

Από τα αμφίβια εδώ ζούνε πρασινόφρυνοι, πηλοβάτες, δεντροβάτραχοι, γραικοβάτραχοι, και βαλτοβάτραχοι. Τα ερπετά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, γραικοχελώνες, ποταμοχελώνες, βαλτοχελώνες, πρασινόσαυρες, τυφλίτες, σαπίτες, πολλά νερόφιδα και λιμνόφιδα, λαφιάτες, σπιτόφιδα, αγιόφιδα και κοινές οχιές. Από τα θηλαστικά ξεχωρίζουν οι μεγάλες αποικίες από τους μυοκάστορες, ενώ βίδρες και όμορφοι νεροαρουραίοι (Arvicola amphibius) κολυμπάνε στα νερά του Λουδία. Άλλα θηλαστικά είναι οι σπάνιοι λαγόγυροι στα χωράφια, οι αλεπούδες, τα κουνάβια, οι νυφίτσες, οι σκαντζόχοιροι και οι σπάνιοι νανοποντικοί, ενώ στη γύρω περιοχή ζούνε πολλά είδη  νυχτερίδων.

Η ιχθυοπανίδα είναι ιδιαίτερα πλούσια και σε πολλά σημεία θα συναντήσει κανείς ερασιτέχνες ψαράδες που ψαρεύουν με διάφορους τρόπους. Στον Λουδία ζούνε ευρωπαΐκά τσιρωνάκια (Alburnoides bipunctatus), μακεδονικές μπριάνες (Barbus macedonicus), ηλιόψαρα (Lepomis gibbosus), πεταλούδες (Carassius auratus), γριβάδια (Cyprinus carpio), περκιά (Perca fluviatilis), μακεδονικοί ποταμοκέφαλοι (Squalius vardarensis), μακεδονικές βελονίτσες (Cobitis vardarensis), βουλγαροκωβιοί (Gobio bulgaricus), μυλωνάκια (Romanogobio elimeius), γουλιανοί (Silurus glanis), μαλαμίδες (Vimba melanops), ποταμοσαλιάρες (Salaria fluviatilis), γληνιά (Tinca tinca) και πολλά ακόμα. Κοντά στις εκβολές ζούνε πολλά όμορφα είδη των υφάλμυρων νερών, όπως αγκαθερά (Gasterosteus gymnourus), ποντογωβιοί (Knipowitschia caucasica) και πρασινογωβιοί (Zosterisessor ophiocephalus).