Σχέδια για ανάπτυξη γιγάντιας διαστημικής ομπρέλας, η οποία θα σκιάζει τη Γη από την ηλιακή ακτινοβολία, αντιμετωπίζοντας ορισμένες από τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης, επεξεργάζονται Ισραηλινοί επιστήμονες. Το τεράστιο σκίαστρο θα κρατάει μακριά μικρό, αλλά κρίσιμο ποσοστό ηλιακής ακτινοβολίας, ικανό να μετριάσει την άνοδο της θερμοκρασίας. Οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι αν μπλοκάρουν το 2% της ηλιακής ακτινοβολίας, η θερμοκρασία του πλανήτη θα υποχωρήσει κατά 1,5 βαθμό Κελσίου, εντός των ορίων που έχει θέσει ο ΟΗΕ.
Θα πρέπει να έχει εμβαδόν 1,6 εκατ. τετραγωνικών χλμ., όσο η Αργεντινή και να ζυγίζει τουλάχιστον 2,5 εκατ. τόνους.
Η ιδέα αναπτύχθηκε στις παρυφές της κλιματολογικής συζήτησης εδώ και χρόνια. Καθώς, όμως, η κλιματική κρίση οξύνεται, το ενδιαφέρον για τα ηλιακά κάτοπτρα εντείνεται. Πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου της Γιούτα στις ΗΠΑ εξέτασε το ενδεχόμενο διασποράς σκόνης στο Διάστημα, ενώ ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου ΜΙΤ της Βοστώνης μελετά την κατασκευή ασπίδας από «πλαστικές διαστημικές φούσκες». Το περασμένο καλοκαίρι, ο Ιστβάν Ζαπούντι, αστρονόμος του Πανεπιστημίου της Χαβάης, εξέδωσε μελέτη προτείνοντας την πρόσδεση μεγάλης ηλιακής ασπίδας σε τροποποιημένο αστεροειδή. Νέα ομάδα υπό τον Γιοράμ Ρόζεν του Τεχνολογικού Ινστιτούτου Τέκνιον του Ισραήλ δηλώνει έτοιμη να κατασκευάσει πρωτότυπο της ομπρέλας, προκειμένου να αποδείξει ότι το σχέδιο είναι αποτελεσματικό.
Για να μπλοκάρει την αναγκαία ηλιακή ακτινοβολία, το σκίαστρο θα πρέπει να έχει εμβαδόν 1,6 εκατ. τετραγωνικών χιλιομέτρων, όσο και η Αργεντινή, λέει ο δρ Ρόζεν.
Το βάρος του θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 2,5 εκατ. τόνοι, πολύ βαρύ για να εκτοξευθεί στο Διάστημα.
Το σκίαστρο θα πρέπει έτσι να εκτοξευθεί σε τμήματα, που θα συναρμολογηθούν σε τροχιά γύρω από τη Γη. Η ομπρέλα στην τελική της μορφή δεν θα εμποδίζει το ηλιακό φως να φθάσει στη Γη, αλλά θα μετριάζει κάπως την έντασή του.
Η ομάδα του δρος Ρόζεν είναι έτοιμη να κατασκευάσει πρωτότυπο 30 τετραγωνικών μέτρων και αναζητάει χρηματοδότηση ύψους μεταξύ 10 και 20 εκατ. δολαρίων για πτήση επίδειξης. «Μπορούμε να δείξουμε στον κόσμο ότι υπάρχει εφικτή λύση και ότι θα πρέπει να αυξήσουμε το μέγεθος του κατόπτρου για να είναι πλήρως λειτουργικό», τονίζει ο δρ Ρόζεν.
Υποστηρικτές του σχεδίου αναφέρουν ότι θα βοηθούσε στη σταθεροποίηση του γήινου κλίματος, ενώ ο πλανήτης αναζητάει νέες τακτικές για την αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Το 1989, ο Τζέιμς Ερλι του Εθνικού Εργαστηρίου Λόρενς Λίβερμορ των ΗΠΑ είχε προτείνει την ανάπτυξη διαστημικής ηλιακής ασπίδας στο σταθερό σημείο Λαγκράνζ μεταξύ Γης και Ηλίου, 1,5 εκατ. χλμ. από την επιφάνεια του πλανήτη μας. Στο σημείο αυτό, οι βαρυτικές έλξεις Γης και Ηλίου αλληλοεξουδετερώνονται.
Το 2006, ο αστρονόμος Ρότζερ Εϊντζελ του Πανεπιστημίου της Αριζόνας παρουσίασε πρόταση για διαστημικό ηλιακό κάτοπτρο, κερδίζοντας υποτροφία από τη NASA. Ο Εϊντζελ είχε προτείνει την εκτόξευση τρισεκατομμυρίων μικρών διαστημοπλοίων στο σημείο Λαγκράνζ, τα οποία χάρη σε κάτοπτρα και τηλεχειρισμό από τη Γη θα παρέμεναν σταθερά, μπλοκάροντας ηλιακές ακτίνες.
Η πρόταση της ηλιακής ομπρέλας έχει, όμως, και τους επικριτές της. Η Σουζάν Μποέρ, ερευνήτρια στο ευρωπαϊκό κέντρο προηγμένων μαθηματικών, λέει ότι ένα ηλιακό σκίαστρο θα είναι υπέρογκα ακριβό και δεν θα αναπτυχθεί εγκαίρως, δεδομένης της ταχύτητας της κλιματικής αλλαγής. «Μία ηλιακή καταιγίδα ή μία βροχή μετεωριτών μπορεί να καταστρέψει την ασπίδα», λέει η Μποέρ.