Η ηλιακή δραστηριότητα στο μέγιστο των τελευταίων 8.000 ετών

36

Τα τελευταία 70 χρόνια η ηλιακή δραστηριότητα είναι πιο έντονη από ό,τι οποιαδήποτε άλλη περίοδο τα τελευταία 8.000 χρόνια, προκύπτει από ανάλυση που καλύπτει τις τελευταίες έντεκα χιλιετίες. Η έξαρση των ηλιακών κηλίδων δεν φαίνεται πάντως να δικαιολογεί τη θεωρία ότι η παγκόσμια κλιματική αλλαγή οφείλεται στον Ήλιο.

Οι ηλιακές κηλίδες είναι σκοτεινές, ψυχρές κηλίδες στην επιφάνεια του Ήλιου, που παράγονται από τοπικές συγκεντρώσεις μαγνητικών πεδίων. Παρόλο που ο μηχανισμός δημιουργίας τους δεν είναι απόλυτα κατανοητός, είναι γνωστό ότι όσο περισσότερες οι ηλιακές κηλίδες, τόσο μεγαλύτερη η ισχύς της ηλιακής ακτινοβολίας.

Η ερευνητική ομάδα που υπογράφει τη νέα δημοσίευση στο Nature είχε διαπιστώσει το 2003 ότι η δραστηριότητα των ηλιακών κηλίδων βρίσκεται σήμερα στο απόγειό της για την τελευταία χιλιετία. Η έρευνα αυτή, σχολιάζει το Nature.com, πυροδότησε έντονες συζητήσεις για τα αίτια που προκαλούν την έξαρση.

Τώρα, η ομάδα του Σάμι Σολάνσκι στο Ινστιτούτο Max Planck του Κάτλενμπουργκ-Λίνταου της Γερμανίας αναφέρει ότι πριν από 8.000 χρόνια ο Ήλιος είχε περάσει και από άλλες φάσεις έξαρσης των ηλιακών κηλίδων, εξίσου έντονες με τη σημερινή.

Όπως και οι παλαιότερες κορυφώσεις, η παρατηρούμενη έξαρση της ηλιακής ακτινοβολίας είναι φυσιολογική και πιθανότατα θα υποχωρήσει σε διάστημα μερικών δεκαετιών.

Τα δέντρα ως αρχείο

Οι αστρονόμοι διατηρούν αρχεία των παρατηρούμενων ηλιακών κηλίδων από τα μέσα του 17ου αιώνα, τα οποία είχαν αποκαλύψει ότι η ηλιακή δραστηριότητα ακολουθεί κύκλους με περίοδο 11 και 80 ετών.

Η ομάδα του Σολάνσκι κατάφερε να δημιουργήσει ένα αρχείο των ηλιακών κηλίδων ανιχνεύοντας ένα ισότοπο του άνθρακα σε δακτυλίους αρχαίων δέντρων.

Ο άνθρακας-14 παράγεται κατά το βομβαρδισμό της ατμόσφαιρας από την κοσμική ακτινοβολία -σωματίδια υψηλής ενέργειας που καταφθάνουν από το διάστημα. Όμως σε περιόδους έξαρσης των ηλιακών κηλίδων, τα ηλιακά σωματίδια εκτρέπουν τις κοσμικές ακτίνες και η ποσότητα του άνθρακα-14 που σχηματίζεται στην ατμόσφαιρα μειώνεται σημαντικά.

Τα δέντρα απορροφούν τον άνθρακα 14 και διατηρούν έτσι ένα αρχείο των ηλιακών κηλίδων στους ετήσιους δακτύλιους ανάπτυξης των κορμών τους.

«Το μοντέλο αναπαράγει το καταγεγραμμένο αρχείο των κηλίδων με εξαιρετική ακρίβεια, από καθόλου κηλίδες στη διάρκεια του 17ου αιώνα έως τα σημερινά υψηλά επίπεδα» σχολιάζει σε συνοδευτικό άρθρο στο Nature η Πόλα Ρέιμερ, παλαιοοικολόγος του Πανεπιστημίου Queens του Μπέλφαστ.

Σήμερα, όπως και πριν 8.000 χρόνια, σχηματίζονται περίπου 75 ηλιακές κηλίδες κάθε χρόνο, σε σχέση με το μέσο όρο των 35 κηλίδων για τα τελευταία 11.400 χρόνια.

Ήλιος και κλίμα

Η περίοδος από το 1650 και το 1700, κατά την οποία δεν καταγράφηκαν σχεδόν καθόλου κηλίδες, είναι γνωστή ως «Μίνιμουμ του Μόντερ» και συμπίπτει χρονικά με μια περίοδο ασυνήθιστα χαμηλών θερμοκρασιών στη Γη, τη λεγόμενη «Μικρή Παγετώδη Περίοδο».

Η παρατήρηση αυτή είχε οδηγήσει ορισμένους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι οι διακυμάνσεις τις ηλιακής δραστηριότητας προκαλούν τις παρατηρούμενες κλιματικές αλλαγές.

Η θεωρία αυτή παραμένει ακόμα πεδίο έντονης αντιπαράθεσης. Ο Σολάνσκι, πάντως, εκτιμά ότι ο ρόλος του Ήλιου στις κλιματικές αλλαγές, αν υπάρχει, είναι λιγότερο σημαντικός από τις συνέπειες της καύσης ορυκτών καυσίμων, που απελευθερώνει διοξείδιο του άνθρακα και εντείνει το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ