Οι Κυκλάδες είναι μια νησιωτική ομάδα στο Αιγαίο Πέλαγος, νοτιοανατολικά της ηπειρωτικής Ελλάδας και πρώην διοικητικός νομός της Ελλάδας. Είναι ένα από τα νησιωτικά συγκροτήματα που αποτελούν το αρχιπέλαγος του Αιγαίου. Το όνομα αναφέρεται στα νησιά γύρω («κυκλικά», κυκλάς) το ιερό νησί της Δήλου. Το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων είναι η Νάξος, ωστόσο το πιο πυκνοκατοικημένο είναι η Σύρος.
Ο σημαντικός κυκλαδικός πολιτισμός της Ύστερης Νεολιθικής και της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού είναι γνωστός για τα σχηματικά, επίπεδη γλυπτά του, τα οποία έχουν σκαλιστεί από το καθαρό λευκό μάρμαρο των νησιών αιώνες πριν από τον μεγάλο Μινωικό πολιτισμό της Μέσης Χαλκοκρατίας στην Κρήτη στα νότια. (Αυτά τα στοιχεία έχουν λεηλατηθεί από ταφές για να ικανοποιήσουν μια ακμάζουσα αγορά κυκλαδίτικων αρχαιοτήτων από τις αρχές του 20ού αιώνα.)
Μια ξεχωριστή νεολιθική κουλτούρα που συνδυάζει ανατολικά και ηπειρωτικά ελληνικά στοιχεία εμφανίστηκε στο δυτικό Αιγαίο πριν από το 4000 π.Χ., με βάση το σμέμερ και το άγριο είδος κριθάρι, πρόβατα και αίγες, χοίρους και τόνο που προφανώς δόθηκαν από μικρά σκάφη (Rutter). Οι ανασκαφικές τοποθεσίες περιλαμβάνουν τις Χαλάνδριες, τη Φυλακόπη, τον Σκάρκο, τον Σαλιάγκο και την Κεφάλα (στην Κέα) με σημάδια επεξεργασίας χαλκού. Καθένα από τα μικρά νησιά των Κυκλάδων μπορούσε να υποστηρίξει όχι μόνο μερικές χιλιάδες άτομα, αν και τα μοντέλα των τελευταίων Κυκλάδων δείχνουν ότι πενήντα κουπιά μπορούν να συγκεντρωθούν τις διάσπαρτες κοινότητες (Rutter), και όταν εμφανίστηκε ο άκρως οργανωμένος παλάτι-πολιτισμός της Κρήτης, τα νησιά εξασθένισαν σε ασήμαντα, με εξαίρεση τη Δήλο, η οποία διατήρησε την αρχαϊκή φήμη της ως ιερό καθ ‘όλη την αρχαιότητα και μέχρι την εμφάνιση του Χριστιανισμού.
Αρχαιολογία
Αρχαίο θέατρο, Δήλος
Οι πρώτες αρχαιολογικές ανασκαφές της δεκαετίας του 1880 ακολούθησαν συστηματική εργασία από τη Βρετανική Σχολή στην Αθήνα και από τον Χρήστο Τσούντα, ο οποίος ερεύνησε χώρους ταφής σε πολλά νησιά το 1898-1899 και επινόησε τον όρο «Κυκλαδικός πολιτισμός». Το ενδιαφέρον καθυστέρησε, στη συνέχεια αυξήθηκε στα μέσα του 20ού αιώνα, καθώς οι συλλέκτες ανταγωνίστηκαν για τις μοντέρνες μορφές που φαινόταν τόσο παρόμοιες με τη γλυπτική του Jean Arp ή του Constantin Brâncuși. Οι ιστότοποι λεηλατήθηκαν και προέκυψε ένα έντονο εμπόριο πλαστών. Το πλαίσιο πολλών από αυτά τα κυκλαδικά ειδώλια έχει καταστραφεί ως επί το πλείστον και το νόημά τους δεν μπορεί ποτέ να γίνει πλήρως κατανοητό.
Ένα άλλο ενδιαφέρον και μυστηριώδες αντικείμενο είναι αυτό των κυκλαδίτικων τηγανιών. Η πιο ακριβής αρχαιολογία αποκάλυψε τις γενικές γραμμές μιας κουλτούρας γεωργίας και ναυσιπλοΐας που είχε μεταναστεύσει από την Ανατολία γ. 5000 π.Χ. Η πρώιμη κυκλαδική κουλτούρα εξελίχθηκε σε τρεις φάσεις, μεταξύ του γ. 3300 – 2000 π.Χ., όταν βρισκόταν όλο και περισσότερο στην αυξανόμενη επιρροή της Μινωικής Κρήτης. Ο πολιτισμός της ηπειρωτικής Ελλάδας σύγχρονος με τον κυκλαδίτικο πολιτισμό είναι γνωστός ως η ελληνική περίοδος.
Τις τελευταίες δεκαετίες οι Κυκλάδες έχουν γίνει δημοφιλείς στους Ευρωπαίους και άλλους τουρίστες, και ως εκ τούτου, υπήρξαν προβλήματα με τη διάβρωση, τη ρύπανση και την έλλειψη νερού.
