Εισαγωγή

  Ο όρος «πυρασφάλεια» ήταν συνώνυμο της έκφρασης «ασφάλεια έναντι πυρός», γιατί αυτό επέβαλε (και δικαιολογεί) η αυστηρή πειθαρχία στη «στενή» έννοια των λέξεων: πυρ και ασφάλεια, από τις οποίες προέρχεται.

 Με τη διαχρονική εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνικής αποκτήθηκε η πεποίθηση ότι η «ασφάλεια έναντι πυρός»   αποτελεί το σκοπό της πυρασφάλειας — πεποίθηση που, κατά κοινή παραδοχή, είναι σωστή.

 Έτσι, από επιστημονική και τεχνολογική άποψη, ως πυρασφάλεια μπορεί να χαρακτηρισθεί τόσο η δραστηριότητα, υπό την έννοια της οργάνωσης, όσο και το αποτέλεσμα των προσπαθειών για οργάνωση, υπό τη μορφή νέων καταστάσεων και θεσμών. Ως οργάνωση, γενικά νοείται η ρυθμιστική δραστηριότητα [2], δηλαδή, εδώ, ο συνδυασμός ανθρώπων προς πράγματα, ανθρώπων προς ανθρώπους, καθώς και πραγμάτων προς πράγματα για την εξάλειψη των κινδύνων από πυρκαγιά. Ως αποτέλεσμα των προσπαθειών για οργάνωση θεωρείται ότι με τη συγκρότηση (διαμόρφωση, σχηματισμό) του προμνημονευόμενου συνδυασμού πετυχαίνετε.

 Από τη λογική αυτή πηγάζει ο ειδικός χαρακτήρας των διαμορφωτικών διαδικασιών της πυρασφάλειας. Ειδικότερα, είναι δυνατό να λογισθεί ότι η πυρασφάλεια ως «ρυθμιστική διαμόρφωση» συνιστά διεργασία και έχει έννοια «υπερκείμενη» όλων των ενεργειών οι οποίες — με τη μορφή πυροπροστασίας — αποβλέπουν στην εκπλήρωση του σκοπού (: «ασφάλεια έναντι πυρός») που έχει τεθεί. Οι όροι, λοιπόν, πυρασφάλεια και πυροπροστασία είναι διαφορετικοί.

 Τόσο η πυρασφάλεια, όσο και η πυροπροστασία εμπλέκονται στο γενικότερο προβληματισμό του ανθρώπου για λήψη σωστών αποφάσεων. Για τις αναγκαίες δράσεις (νοητικές κ.λπ.) είναι απαραίτητη η γνώση της φύσης της φωτιάς γι' αυτό κρίθηκε σκόπιμο να επακολουθήσει του διαχωρισμού: πυρασφάλειας πυροπροστασίας, ανασκόπηση των απόψεων που επικρατούν για τις κατηγορίες πυρκαγιάς σύμφωνα με τη φύση του καύσιμου. Η εξέταση αυτή των πυρκαγιών γίνεται α) με κριτήρια που επεκτείνονται στον τεχνολογικό χώρο β) για διδακτικούς σκοπούς και γ) με αναφορά στην τυποποίηση που ισχύει στη χώρα μας. Η υιοθέτηση της πιο πάνω τακτικής είναι συνέπεια της πρόθεσης να υπάρχει μία εύκολη πηγή άντλησης πληροφοριών για όσους μελετούν την ορθολογική λειτουργία των συστημάτων πυρασφάλειας σε τεχνολογικά, εκπαιδευτικά ή νομοθετικά πλαίσια, δεδομένου ότι η ρίζα των παραγόντων που είναι υπεύθυνοι τέτοιας λειτουργίας βρίσκεται στο είδος της πυρκαγιάς.

 

Έννοιες Πυρασφάλεια — Πυροπροστασία

Πυρασφάλεια σημαίνει εγγύηση, συναίσθηση ή βεβαιότητα για την έλλειψη κινδύνων από πυρκαγιές.

Ωστόσο, αν θέλουμε να δοθεί έμφαση στο μηχανισμό της εξασφάλισης  διαφόρων (εργασιακών και άλλων) χώρων, μεταφορικών μέσων κ.λπ. από τα ατυχήματα, που μπορεί να προκαλέσει κάποια πυρκαγιά, πιο σωστό είναι να μιλάμε για πυροπροστασία.

Με τον όρο πυροπροστασία νοείται η «υπεράσπιση» διαφόρων αξιών με υιοθέτηση μέτρων, ανάλογα με τη σημασία των αξιών αυτών, που, όσον αφορά τα υλικά — τουλάχιστον — αγαθά, συχνά εκτιμιούνται σε εμπορική βάση. Συγκεκριμένα, επιδιώκεται σύγκριση των εξόδων των μερών  πυροπροστασίας και της αξίας των πυροπροστατευομένων αγαθών . Έτσι, το πρόβλημα εμπίπτει σε κείνο της οργάνωσης, η ορθολογιστική διεξαγωγή της οποίας βασίζεται  στη λήψη καταλλήλων αποσόβηση πυρκαγιών.

 

 

Τεχνική Πρόοδος και Πυρασφάλεια

 Η πρόληψη και η καταστολή πυρκαγιών είναι δυνατές με την τήρηση της πρέπουσας επιστημονικής μεθοδολογίας. Επιβάλλεται, λοιπόν, η χρησιμοποίηση τεχνολογίας (ικανότητας δημιουργίας προϋποθέσεων αντιμετώπισης κινδύνων πυρκαγιάς) — τεχνολογίας, που όπως είναι γνωστό, παρέχεται με τη συνδρομή της σύγχρονης επιστήμης (εδώ, γνώσης ως προς τους νόμους που διέπουν την πυρκαγιά) και της τεχνικής (διεργασίας/κανόνων πυροσβεστικής κάλυψης ή/και κατασκευής πυροσβεστικών μέσων και συστημάτων).

Ο όρος τεχνολογία — σε αρκετές περιπτώσεις πυροπροστασίας — ισοδυναμεί με το σύνολο των διαδικασιών που απαιτούνται για την πραγματοποίηση μιας λειτουργικής πράξης και των θεωριών που θεμελιώνουν το πιο πάνω σύνολο .

Από το πλήθος των παραδειγμάτων που μπορούν να τεκμηριώσουν το  συμπέρασμα αυτό, αναφέρονται:

— η προβληματική κατάτμησης των κτιρίων σε διαμερίσματα (ανάλογη προσπάθεια καταβάλλεται στις μεταφορές π.χ. με πλοία στην στοίβα επικίνδυνων φορτίων.

 Η πυρασφάλεια, ως διαδικασία ενεργειών με στενή αλληλουχία, αποτελεί θέμα, τη σοβαρότητα του οποίου δεν πρέπει να παραγνωρίζει όποιος εμπλέκεται σ' αυτή.

Η σε βάθος μελέτη του ζητήματος υπαγορεύει να γίνουν δεκτές οι σύγχρονες απόψεις περί συστημάτων, με την αναγκαία προσαρμογή τους στην εξεταζόμενη κάθε φορά περίπτωση.

Τα διάφορα επιστημονικά δεδομένα επιτρέπουν να διαθέτουμε ένα χρήσιμο πλαίσιο για την ανάλυση και επίλυση πολλών προβλημάτων, όπως παραγωγής, ασφάλειας, κ.λπ. Το πλαίσιο είναι η έννοια του συστήματος και η συσχέτιση του με το περιβάλλον.

Η συστημική επισκόπηση είναι εφαρμόσιμη για ποικίλους σκοπούς π.χ. για αντιμετώπιση λειτουργικών προβλημάτων, προσδιορισμό της βέλτιστης πολιτικής κ.λπ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τωρινές προσπάθειες, που καταβάλλονται για εξέταση μεγάλων συστημάτων και γενικά επίλυση προβλημάτων «άμορφης διάρθρωσης», δηλαδή με έντονη την παρουσία παραγόντων που δεν προσφέρονται πάντοτε για ποσοτική ανάλυση, έχουν ευρύτερη σημασία: κι αυτό, γιατί επιζητείται η μεταφορά του μεγαλύτερου αριθμού τύπων προβλημάτων από τη σφαίρα της υποκειμενικής ή ενστικτώδους αντιμετώπισης στο χώρο της αντικειμενικής και ορθολογικής θεώρησης, γεγονός που πρέπει να παίρνει κεντρική θέση στο σημερινό προβληματισμό για πυρασφάλεια.

Ένα σύστημα μεγάλης κλίμακας μπορεί να περιέχει υποσυστήματα διαφορετικής φύσης, π.χ. φυσικά, χημικά, βιολογικά, οικονομικά, ψυχολογικά, κοινωνικά, διοικητικά κ.λπ. και για τη μελέτη του απαιτούνται διακλαδικές (διεπιστημονικές) γνώσεις. Η συμπεριφορά οποιουδήποτε τέτοιου συστήματος μεταβάλλεται όταν διαφοροποιηθεί η διαγωγή των συνιστωσών (υποσυστημάτων) του. Κάτι τέτοιο θα συμβεί όταν προκληθεί η πυρκαγιά. Έτσι, στο παραγωγικό κύκλωμα, για παράδειγμα, η φωτιά μπορεί ν$ επηρεάσει τους συντελεστές της παραγωγής, που, σύμφωνα με τις κλασσικές απόψεις της οικονομολογίας, είναι:

 

1.       Οι φυσικοί πόροι (έδαφος, αέρας, νερό, κατεργάσιμες ύλες, ενεργειακές πηγές, κ.λπ.).

2.        Το εργασιακό δυναμικό (ανθρώπινος παράγοντας) και

3.        Τα κεφαλαιουχικά αγαθά (κεφάλαιο - κίνησης, μηχανήματα, οικοδομήματα, αποθέματα).

      Αν συμβεί φαινόμενο πυρκαγιάς, έχουμε επιπτώσεις — δυσμενείς — στο αποτέλεσμα (ποιότητα, ποσότητα παραγωγής)        Με χρήση μαθηματικών, η αλληλεξάρτηση αυτή εκφράζεται με μία συνάρτηση παραγωγής:

                                    Α = f (Π,Ε,Κ)

     όπου

Α: το αποτέλεσμα της παραγωγής

Π: οι φυσικοί πόροι

Ε: η εργατική δύναμη

Κ: τα κεφαλαιουχικά αγαθά.

Στις πυρκαγιές, δεν αποκλείεται να παρατηρηθούν έμμεσες συνέπειες, εξίσου σοβαρές με τις προαναφερόμενες επιπτώσεις, π.χ. στην περίπτωση των λιμένων δυσφήμιση του λειτουργικού καθεστώτος τους. Έτσι, τη μέγιστη καταστροφή την έχουμε, μεταγενέστερα, όταν είναι δυνατό στις ζη­μιές που εκτιμώνται ως άμεσες συνέπειες της πυρκαγιάς να αθροισθούν και οι οικονομικές επιπτώσεις που έμμεσα αυτή προκαλεί.

Για την αναζήτηση πυρασφαλών χώρων μπορεί:

α) να γίνει δεκτό ότι σε ένα υποσύστημα (π.χ. φυσικό) περιέχεται άλλο (π.χ. χημικό), όπως - άλλωστε - επιτρέπει η σύλληψη της προαναφερόμενης έννοιας του συστήματος μεγάλης κλίμακας και

β) να αποφευχθούν λεπτομερειακοί εννοιολογικοί προσδιορισμοί, π.χ. σε μία μελέτη η έκφραση εργασιακός χώρος είναι ενδεχόμενο να αφορά ένα παραγωγικό κύκλωμα, γενικά.

Για το γενικότερο, πάλι, προβληματισμό πρέπει να σημειωθεί ότι ο άνθρωπος είναι υποκείμενος στο φυσικό του περιβάλλον μια και αυτό προσφέρει όλα τα συστατικά που του είναι απαραίτητα για να ζήσει και δημιουργήσει  η επιβίωση του, π.χ., εξαρτάται από το οξυγόνο, το νερό, τις τροφές κ.λπ., δηλαδή από διάφορα φυσικά συστήματα· ο μετασχηματισμός υλικών σε προϊόντα και ενέργεια χρειάζεται γνώσεις, τεχνικά μέσα, εξειδικευμένη διανοητική εργασία (έρευνα) κ.λπ. —τελικά προσπάθεια και ειδικότερα κατάλληλα συστήματα. Πιο κάτω, για την απλούστευση των συλλογισμών, τα

ΤΟ «ΣΥΣΤΗΜΑ» ΜΕ ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΗ ΘΕΩΡΗΣΗ

 Α) Η πυρκαγιά είναι δυνατό ν' απειλήσει το περιβάλλον στο οποίο ο άνθρωπος είτε ζει, κατά τη βιολογική έννοια (φύση), ή/και εμπλέκεται σε παραγωγικές δραστηριότητες (επιχειρήσεις). Υπ' αυτή την έννοια, η πυρκαγιά είναι δυνατό να επιδράσει στην εξέλιξη τόσο των φυσικών όσο και των εργασιακών συστημάτων.

Συχνά, στην πρώτη περίπτωση ο όρος σύστημα αποδίδεται καλύτερα με τον όρο «θερμοδυναμικό σύστημα»· στη δεύτερη περίπτωση ο όρος σύστημα έχει τη γενικότερη σημασία του.

 Β) Όπως είναι γνωστό από τη Θερμοδυναμική , ως «θερμοδυναμικό σύστημα» νοείται η ποσότητα της ύλης που περιέχεται σε ένα ορισμένο χώρο, τον οποίο περιβάλλει μια κλειστή επιφάνεια  «περίβλημα» πραγματική ή εικαστική.

Ένα θερμοδυναμικό σύστημα είναι δυνατό ν' απαρτίζεται από ένα ή περισσότερα «συστατικά» (ύλης) — δηλαδή, από ανεξάρτητα μεταξύ τους μέρη που μπορεί να συνυπάρχουν στο σύστημα και να έχουν διάφορες «εμφανίσεις», π.χ. μορφή χημικών στοιχείων (μίγματα), συνενώσεων (χημικές ενώσεις) κ.λπ. Στη γενική αναφορά στον όρο σύστημα, τα μέρη του συστήματος λέγονται και στοιχεία ή συνιστώσες.

 

Γ) Οι πυρκαγιές προκαλούν την παραγωγή θερμικής ενέργειας (ειδική περίπτωση του φαινόμενου της μετατροπής ενέργειας από τη μία μορφή σε άλλη) και κατά συνέπεια συνυφαίνονται με τα προβλήματα εκείνα της θερμοδυναμικής που συνεπάγονται ανταλλαγή ενέργειας (ή και ροή μάζας μέσω) ενός ορισμένου συστήματος και άλλων συστημάτων. Τα οποιαδήποτε αυτά συστήματα που βρίσκονται σε σχέση ανταλλαγής ενέργειας με ένα (δοθέν) σύστημα (ή επιτρέπουν ροή μάζας) ονομάζονται «περιβάλλον» του δοθέντος συστήματος. Ένα (δοθέν) θερμοδυναμικό σύστημα μαζί με το περιβάλλον του απαρτίζουν το σύμπαν. Σημειώνεται, επίσης, ότι ένα θερμοδυναμικό σύστημα λογίζεται:

α) «απομονωμένο», όταν μεταξύ αυτού και του περιβάλλοντος του δεν γίνεται ανταλλαγή ενέργειας,

β) «ανοικτό», όταν είναι δυνατή (μέσα από το περίβλημα του) ροή μάζας

γ) «κλειστό», όταν δεν μπορεί να γίνει ροή μάζας και

δ) «εξαρτώμενο» από ορισμένα μεγέθη.

 Δ) Τα μεγέθη που καθορίζουν την κατάσταση, από θερμοδυναμική άποψη, ενός συστήματος χαρακτηρίζονται ως θερμοδυναμικές ιδιότητες ή θερμοδυναμικές συντεταγμένες ως παραδείγματα θερμοδυναμικών συντεταγμένων μεγάλης σπουδαιότητας για το πρόβλημα «πυρκαγιά» αναφέρονται η θερμοκρασία, η πίεση, η πυκνότητα και ο ειδικός όγκος.

Με τα δεδομένα αυτά, ο ορισμός («θερμοδυναμικό σύστημα») που δόθηκε  μπορεί να διατυπωθεί κατά διαφορετικό τρόπο.

Είναι δυνατό, δηλαδή, να ειπωθεί ότι, από θερμοδυναμική άποψη: ένα σύστημα που μπορεί να περιγραφεί με τη βοήθεια των θερμοδυναμικών του συντεταγμένων αποτελεί «θερμοδυναμικό σύστημα».

Τα αέρια, οι ατμοί — μίγματα υγρής και αέριας φάσης — και τα μίγματα διαφορετικών αερίων π.χ., είναι θερμοδυναμικά συστήματα. Το εξαιρετικής σπουδαιότητας θέμα της πρόβλεψης της συμπεριφοράς των αερίων και ατμών κάτω από ποικίλες συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης, ενδιαφέρει ιδιαίτερα — ή πρέπει ν' απασχολεί σχολαστικά — όσους μελετούν προβλήματα πυρασφάλειας με «επιστράτευση» επιστημονικών και τεχνολογικών γνώσεων.

 Ε) Χαρακτηριστική ιδιότητα των φυσικών συστημάτων (που αποτελούν μία βασική διάκριση των εξεταζόμενων στο τμήμα αυτό συστημάτων  είναι η επιδεκτικότητα τους στην επιβολή δύναμης για την πρόκληση συγκεκριμένου αποτελέσματος. Έχει υιοθετηθεί μάλιστα ότι η — εμφανής ή λανθάνουσα — ικανότητα για εξάσκηση δύναμης από τον άνθρωπο ή από ένα (φυσικό) σύστημα σε άλλο και επίτευξη — έτσι — ενός (κάποιου) αποτελέσματος ή μεταβολής της κατάστασης, του συστήματος μπορεί να ονομασθεί ενέργεια. Για το φαινόμενο της πυρκαγιάς ενδιαφέρουν:

  1) Η διάκριση της ενέργειας στις εξής δύο κατηγορίες, στην: α) Ενέργεια που βρίσκεται σε κατάσταση αποθήκευσης (αποθηκεμένη ενέργεια) σε κάποιο φορέα και β) Ενέργεια που έχει «ρέουσα μορφή» (βρίσκεται σε μεταβατική κατάσταση.

Στις πυρκαγιές παρατηρείται ανεξέλεγκτη ενέργεια (ως «βίαιο» φαινόμενο) τόσο όταν απελευθερώνεται από την αποθηκεμένη κατάσταση της όσο και στην περίπτωση της ρέουσας μορφής.

2) Το γεγονός ότι η ενέργεια μπορεί να εμφανισθεί σε διάφορες μορφές καθώς και η δυνατότητα της μετατροπής μιας μορφής ενέργειας σε άλλη —π.χ. χημικής ενέργειας σε θερμότητα. Οι «τυπικότερες» μορφές — σε κάθε προμνημονευόμενη κατηγορία — ενέργειας είναι οι εξής:

Αποθηκεμένη ενέργεια

—  Δυναμική ενέργεια: είναι η ενέργεια που οφείλεται στην ύπαρξη ενός δυναμικού πεδίου και εμφανίζεται λόγω αυτού (π.χ. βαρύτητας).

—  Κινητική ενέργεια: είναι η μηχανική ενέργεια που κατέχει ένα σώμα το οποίο βρίσκεται σε κίνηση.

—  Εσωτερική ενέργεια: είναι η ενέργεια την οποία κατέχει μια ποσότητα ύλης και που οφείλεται στην κίνηση, την κατανομή και τη διαμόρφωση των μορίων από τα οποία απαρτίζεται η ύλη. (Το μέγεθος της εσωτερικής ενέργειας που περιέχεται σε μία γνωστή ποσότητα ύλης εκδηλώνεται με ιδιότητες, όπως π.χ. η πίεση, η θερμοκρασία κ.λπ.).

—  Χημική ενέργεια: είναι η ενέργεια την οποία κατέχει η ύλη (ή μπορεί να κατέχει) και η οποία προέρχεται από την ατομική της δομή.

—  Πυρηνική ενέργεια: είναι η ενέργεια που βρίσκεται αποταμιευμένη μέσα στον πυρήνα του ατόμου.

Ενέργεια σε μεταβατική κατάσταση

— Θερμότητα: είναι η ενέργεια που μεταβιβάζεται από ένα υλικό σώμα (σύστημα) σ' ένα άλλο . Αν δημιουργηθούν συνθήκες που να επιτρέψουν ανταλλαγή (θερμικής) ενέργειας μεταξύ των συστημάτων, τότε αυτά τείνουν ν' αποκατασταθούν σε μια ορισμένη τελική κατάσταση που ονομάζεται θερμική ισορροπία.

—   Έργο: είναι η μορφή εκείνη της ενέργειας που βρίσκεται σε κατάσταση μεταβίβασης και αισθητοποιείται, συνήθως, ως δράση μιας δύναμης που μετατοπίζεται στον χώρο.

ΣΤ) Στην ευρύτερη του έννοια ο όρος «σύστημα» εκφράζει κάθε δυναμικό αντικείμενο ή διαδικασία που μπορεί να επηρεασθεί από εξωτερικούς παράγοντες και του οποίου η λειτουργία προκαλεί ποικίλες επιπτώσεις, π.χ. στην οικονομία.

Στις διερευνήσεις που αφορούν συστήματα (παραγωγής/εργασιακά κ.λπ.) γίνεται χρήση της έννοιας των μοντέλων, ιδιαίτερα όταν επιδιώκεται διάφορα σύνθετα σχήματα σκέψεων να απομονώνονται σε επιμέρους — δεκτικές εποπτείας — σχέσεις με σκοπό τη διερεύνηση των νόμων που διέπουν τις αλληλεξαρτήσεις τους στην πραγματικότητα που συνθέτουν.

 Ως μοντέλο ή πρότυπο λογίζεται μία αναπαράσταση ή απεικόνιση των σημαντικών χαρακτηριστικών ενός συστήματος.

Η δημιουργία ενός μοντέλου μπορεί να έχει ένα ή περισσότερους σκοπούς, στους κυριότερους και συνηθέστερους των οποίων συγκαταλέγονται οι εξής:

1)       η περιγραφή ενός συστήματος,

2)       η κατανόηση (διάρθρωσης και τρόπου λειτουργίας) του συστήματος,

3)       η πρόβλεψη του τρόπου συμπεριφοράς (του συνόλου ή των ουσιαστικών μερών) του συστήματος, σε διάφορες αναμενόμενες/δυνατές συνθήκες λειτουργίας,

4)       ο έλεγχος του συστήματος (για την πιο αποτελεσματική πραγματοποίηση του σκοπού για τον οποίο προορίζεται).

Συχνά η απεικόνιση αυτή διευκολύνεται με χρήση μαθηματικά (π.χ. με εξισώσεις, ανισώσεις κ.λπ.) από πλευράς διάρθρωσης ή δομής ένα μαθηματικό πρότυπο απαρτίζεται από δύο μέρη: α) την αντικειμενική συνάρτηση  και β) τις λειτουργικές σχέσεις και περιορισμούς. Η αντικειμενική συνάρτηση αναφέρεται στον αντικειμενικό σκοπό του συστήματος συναρτησιακά με τις δραστηριότητες του (ελεγχόμενες μεταβλητές) και τους σημαντικούς παράγοντες του περιβάλλοντος (μη ελεγχόμενες μεταβλητές). Το δεύτερο μέρος ενός μαθηματικού μοντέλου αποτελείται από το σύνολο των σημαντικών λειτουργικών σχέσεων που περιγράφουν τους περιορισμούς της λειτουργίας του συστήματος λόγω διάρθρωσης, χρησιμοποιούμενης τεχνολογίας, αξιοποίησης τεχνογνωσίας, συνθηκών περιβάλλοντος.

Η έννοια του μοντέλου χρησιμοποιείται κατά διαφορετικό τρόπο από τους θεωρητικούς επιστήμονες. Γενικά, το μοντέλο θεωρείται βασικό εργαλείο για την εύρεση των αρίστων συνθηκών λειτουργίας του συστήματος. Δεδομένου ότι με τα μοντέλα διευκολύνεται ο προσδιορισμός κανόνων λήψης αποφάσεων, η μοντελοποίηση μπορεί να εφαρμοσθεί και στον προβληματισμό για πυρασφάλεια.

 

Ζ) Σε κάθε σύστημα είναι δυνατό να επιλεγούν ορισμένα μεγέθη που καθορίζουν την κατάσταση του συστήματος και χρησιμοποιούνται συνήθως για να περιγράψουν την εξέλιξη του όταν μεταβάλλονται μία ή περισσότερες μεταβλητές (π.χ. ο χρόνος).

Ειδικότερα, κάθε σύστημα χαρακτηρίζεται από ένα πλήθος μεταβλητών που το επηρεάζουν και ένα πλήθος μεταβλητών που είναι υπεύθυνες για τις συνέπειες που το σύστημα προκαλεί.

 Η) Ένα σύστημα μπορεί ν' αποτελείται από άλλα συστήματα. Τα συστήματα αυτά στις αποστολές αγαθών κ.λπ. — αλλά και γενικά  — λέγονται υποσυστήματα στις μεταφορές (ως σύστημα) 'π.χ., διακρίνουμε (τα βασικά υποσυστήματα:) τις θαλάσσιες, χερσαίες και εναέριες, μεταφορές.

 Θ) Μετά από τις εισαγωγικές αυτές παρατηρήσεις, η διαδικασία για αντιμετώπιση (πρόληψη και καταστολή) πυρκαγιών μπορεί να τύχει συστημικής θεώρησης και να χαρακτηρισθεί: «σύστημα πυρασφάλειας». Υιοθετείται ότι σύστημα πυρασφάλειας είναι ένα συναρμολόγημα από φυσικά, βιολογικά και τεχνητά στοιχεία (μέρη ή συνιστώσες), που λειτουργούν ως μία ενότητα, για να αποτρέψουν την εμφάνιση πυρκαγιάς (προληπτική δράση) ή να καταστείλουν το μέγεθος της, αν αυτή προκληθεί (κατασταλτική δράση). Ενδεικτικό παράδειγμα είναι το «σύστημα» πυρασφάλειας χώρου που βασίζεται στη χρήση πυροσβεστήρων με γόμωση από χημική σκόνη, την συγκρότηση ομάδων πυρασφάλειας, τις επικοινωνίες και που (αντίστοιχα) προϋποθέτει προμήθειες — συντήρηση πυροσβεστικών μέσων, εκπαίδευση, εκμετάλλευση τεχνολογίας.