Δημοφιλή ¶ρθρα

Δημοφιλή ¶ρθρα

Υπηρεσίες

Δείτε επίσης

Ειδικές Εξετάσεις Καθορίζουν την Πορεία των Αυτοάνοσων Νοσημάτων
Η Αντίσταση στην Ινσουλίνη Είναι Βασικός Παράγοντας Νόσου Σήμερα
Η Κρυμμένη Πείνα Καθορίζει την Πορεία Ασθενών με Λοιμώξεις και Χρόνια Νοσήματα
Πώς Φτάνουμε στο Σημείο να Εκδηλώσουμε ένα Αυτοάνοσο Νόσημα

Δείτε επίσης

Πώς Φτάνουμε στο Σημείο να Εκδηλώσουμε Διαβήτη



Ο διαβήτης τύπου 2 οφείλεται σχεδόν ολοκληρωτικά στο σύγχρονο τρόπο ζωής και διατροφής. 

Πώς Φτάνουμε στο Σημείο να Εκδηλώσουμε Διαβήτη Τύπου 2

Ο διαβήτης τύπου 2 είναι μια κατάσταση που είναι αναστρέψιμη σε σημαντικό ποσοστό ασθενών, με κατάλληλη ιατρική παρακολούθηση και αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής. 

Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς, MD

Ο διαβήτης είναι ένα σύνολο μεταβολικών* διαταραχών που οφείλονται κυρίως σε δυσλειτουργία της ινσουλίνης. Η ινσουλίνη είναι η ορμόνη που λειτουργεί σαν κλειδί και επιτρέπει την είσοδο της γλυκόζης (ζάχαρο) στα κύτταρα. 

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης πλήττει έναν στους δέκα Έλληνες, δηλαδή ένα περίπου εκατομμύριο άτομα πάσχουν από αυτή την ασθένεια στην Ελλάδα, ενώ ένας στους τέσσερις ενήλικες βρίσκεται σε προ-διαβητικό στάδιο.
Ο διαβήτης τύπου 1 ή νεανικός διαβήτης χαρακτηρίζεται από χαμηλή ή σχεδόν μηδενική έκκριση ινσουλίνης. Αντιθέτως, ο διαβήτης τύπου 2 χαρακτηρίζεται για ένα μεγάλο διάστημα από υπέρ-έκκριση ινσουλίνης.  

Στα αρχικά στάδια του διαβήτη τύπου 2, παρατηρείται αυξημένη έκκριση ινσουλίνης. Η μακροχρόνια αυξημένη έκκριση ινσουλίνης προκαλεί αντίσταση των κυττάρων του οργανισμού στη δράση της. Τα κύτταρα σταδιακά ανταποκρίνονται όλο και λιγότερο στην εντολή της ινσουλίνης να απορροφήσουν τη γλυκόζη (Εικόνα 1). 


Εικόνα 1. Αντίσταση στην ινσουλίνη. Η ινσουλίνη λειτουργεί σαν κλειδί που επιτρέπει την είσοδο της γλυκόζης στα κύτταρα. Αριστερά φυσιολογικός μηχανισμός απορρόφησης ζαχάρου: η ινσουλίνη (μπλε σφαίρα) ενεργοποιεί την είσοδο του ζαχάρου (λευκοί κόκκοι) στο εσωτερικό ενός κυττάρου. Δεξιά παρά την ύπαρξη ινσουλίνης ο μηχανισμός απορρόφησης παραμένει κλειστός και δεν επιτρέπει την είσοδο του ζαχάρου. Προσαρμοσμένο από Scientific Animations  CC BY-SA 4.0. 

Καθώς τα κύτταρα δεν ανταποκρίνονται στο σήμα της ινσουλίνης, το πάγκρεας εκκρίνει όλο και περισσότερη, ώσπου σταδιακά εξαντλείται και παράγει λιγότερη. Ως αποτέλεσμα, αρχίζουν να αυξάνονται οι τιμές του ζαχάρου στο αίμα και γίνεται η διάγνωση του διαβήτη.

Το πρώτο στάδιο της υπέρ-έκκρισης ινσουλίνης, ονομάζεται προδιαβήτης ή μεταβολικό σύνδρομο. Συνήθως, χρειάζονται  αρκετά χρόνια μέχρι να αρχίσει να εξαντλείται το πάγκρεας και να αυξηθούν τα επίπεδα του ζαχάρου στο αίμα. 

Ο διαβήτης τύπου 2 οφείλεται σχεδόν ολοκληρωτικά στο σύγχρονο τρόπο ζωής και διατροφής. Μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του ’60 ήταν μια νόσος σχετικά σπάνια[3-5].   

Η σύγχρονη διατροφή και ο καθιστικός τρόπος ζωής παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη διαβήτη. Οι υψηλά επεξεργασμένες τροφές αυξάνουν  απότομα τα επίπεδα ζαχάρου στο αίμα και ενεργοποιούν την έκκριση αυξημένης ποσότητας ινσουλίνης (Εικόνα 2). 

Τροφές που δεν έχουν υποστεί επεξεργασία, απορροφώνται πολύ πιο αργά από τις βιομηχανικά επεξεργασμένες τροφές και δεν αυξάνουν απότομα τα επίπεδα του ζαχάρου στο αίμα. Έτσι χρειάζεται λιγότερη ινσουλίνη για το μεταβολισμό τους[4-7].


Εικόνα 2.
 Επεξεργασμένες τροφές (κόκκινη καμπύλη) ανεβάζουν απότομα τα επίπεδα του ζαχάρου στο αίμα και προκαλούν αυξημένη έκκριση ινσουλίνης. Μη επεξεργασμένες τροφές δεν προκαλούν απότομη αύξηση του ζαχάρου (μπλε καμπύλη).   

Το ανθρώπινο είδος για εκατομμύρια χρόνια και μέχρι μόλις μερικές δεκαετίες πριν, επιβίωσε σε ένα περιβάλλον όπου η τροφή ήταν σπάνια και έπρεπε να καταβάλει σημαντικό σωματικό έργο για να την βρει. Αυτός είναι και ο λόγος που το ορμονικό μας σύστημα είναι γενετικά προγραμματισμένο να λειτουργεί καλύτερα με τροφές που έχουν μεγάλη θρεπτική αξία, αλλά χαμηλή θερμιδική απόδοση.  

Ο σύγχρονος άνθρωπος κινείται όλο και λιγότερο, ενώ καταναλώνει όλο και μεγαλύτερες ποσότητες υψηλά επεξεργασμένων τροφών, επιδεινώνοντας την αντίσταση στην ινσουλίνη. Αντιθέτως, η σωματική άσκηση αυξάνει την απορρόφηση της γλυκόζης στα κύτταρα, ρίχνει τα επίπεδα του ζαχάρου στο αίμα και μειώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη.   

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής προάγει με πολλαπλούς μηχανισμούς την ανάπτυξη διαβήτη:

  • Υψηλά επεξεργασμένες τροφές[4-7].
     
  • Χαμηλή σωματική άσκηση[8].
     
  • Ελλείψεις βιταμινών και μικροθρεπτικών συστατικών[9-13].
     
  • Διαβίωση σε κλειστούς χώρους που συνδέονται με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D.
     
  • Αλλοίωση της μικροβιακής χλωρίδας (κατάχρηση αντιβιοτικών, συντηρητικά τροφίμων, υπέρ-κατανάλωση ζάχαρης και αλκοόλ)[14].
     
  • Στρες (αυξημένα επίπεδα ορμονών του στρες όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη προάγουν την αντίσταση στην ινσουλίνη)[15,16].

Η συνήθης προσέγγιση είναι η λήψη φαρμακευτικής αγωγής με στόχο την μείωση των επιπέδων του ζαχάρου στο αίμα και την καθυστέρηση της εμφάνισης των επιπλοκών από τη νόσο. 

Παρότι οι φαρμακευτικές προσεγγίσεις επιτυγχάνουν σε κάποιο βαθμό τη μείωση του κινδύνου, δεν γίνεται να αποκαταστήσουν την πληθώρα μεταβολικών διαταραχών που αναπτύσσονται στο διαβήτη. 

Δυστυχώς δεν έχει δοθεί αρκετή βαρύτητα στην αντιμετώπιση των αναστρέψιμων παραγόντων που προκαλούν το διαβήτη. Αυτή η προσέγγιση, ενισχύεται από την πεποίθηση ότι ο διαβήτης τύπου 2 είναι μη αναστρέψιμος και απαιτείται συνεχής ενίσχυση της φαρμακευτικής αγωγής για να αντιμετωπιστεί η σταδιακή επιδείνωση της λειτουργίας του παγκρέατος[1].  

Ωστόσο, στοιχεία από πολυάριθμες μελέτες σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, δείχνουν ότι εντατικές παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής και διατροφής, που συνοδεύονται από απώλεια βάρους, βελτιώνουν τα επίπεδα του ζαχάρου στο αίμα, μειώνουν την ανάγκη φαρμακευτικής παρέμβασης και επιφέρουν ύφεση του διαβήτη[1,17-22].   

Ένας επιπρόσθετος λόγος είναι και το γεγονός ότι οι μεταβολικές διαταραχές του διαβήτη δεν είναι άμεσα αντιληπτές από το άτομο ως συμπτώματα που οφείλονται στη νόσο. 

Συμπτώματα που προκαλεί ο διαβήτης:

  • Εκνευρισμός και επιθετικότητα
     
  • Έντονη κόπωση
     
  • Αδυναμία
     
  • Υπνηλία και μειωμένη διαύγεια
     
  • Στυτική δυσλειτουργία ή ανικανότητα
     
  • Έντονη πείνα
     
  • Δυσκοιλιότητα και πεπτικές διαταραχές
     
  • Συχνουρία
     
  • Θολή όραση
     
  • Καθυστέρηση στην επούλωση των πληγών
     
  • Μουδιάσματα και “τσιμπήματα” σε χέρια και πόδια
     
  • Μυκητιάσεις
     
  • Δερματικά προβλήματα (χλωμή όψη, φαγούρα, το δέρμα γίνεται πιο σκούρο σε κάποια σημεία του σώματος, όπως οι μασχάλες και η βουβωνική περιοχή)
     
  • Εφιάλτες ή και πρόκληση κλάματος στον ύπνο
     
  • Πονοκέφαλοι
     
  • Ταχυκαρδία
     
  • Αυξημένη εφίδρωση 

Τα παραπάνω συμπτώματα γίνονται συχνά αντιληπτά ως “φυσιολογικές” εκδηλώσεις του οργανισμού που εμφανίζονται λόγω ηλικίας, υπερβολικής εργασίας, στρες ή και κακής πέψης μετά από ένα βαρύ γεύμα. Έτσι σπάνια γίνονται αντιληπτά από τον ασθενή ως συμπτώματα που οφείλονται στο διαβήτη.   

Ο διαβήτης τύπου 2 προκαλεί σοβαρές επιπλοκές, επηρεάζει δυσμενώς την ποιότητα ζωής και αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο νόσου ή θανάτου από[23,24]:

  • Καρδιαγγειακά νοσήματα
     
  • Καρκίνο
     
  • Νεφρική ανεπάρκεια 
     
  • Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
     
  • Πνευμονία
     
  • COVID-19 

Τα τελευταία χρόνια, ο διαβήτης τύπου 2 πλήττει όλο και νεαρότερα άτομα, ηλικίας 18-50 ετών, τα οποία εμφανίζουν πιο σοβαρές επιπλοκές από τη νόσο και μειωμένη διάρκεια ζωής[1]


Διακόπτοντας την Προοδευτική Επιδείνωση του Διαβήτη Τύπου 2 

Ο διαβήτης τύπου 2 είναι μια κατάσταση που είναι αναστρέψιμη σε σημαντικό ποσοστό ασθενών, με κατάλληλη ιατρική παρακολούθηση και αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής. 

Μέσα από την κλινική μας εμπειρία, έχουμε δει ότι ο εντοπισμός και η διόρθωση ελλείψεων του οργανισμού, που επηρεάζουν αρνητικά το μεταβολικό προφίλ ατόμων με διαβήτη, βοηθάει στην αποτελεσματικότερη αποκατάσταση της υγείας[5,25-27]

Η διόρθωση της αντίστασης στην ινσουλίνη είναι ακρογωνιαίος λίθος:

  • Στην αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2.
     
  • Στη μείωση του σωματικού βάρους.
     
  • Στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
     
  • Στη μείωση του κινδύνου για επιπλοκές του διαβήτη (καρδιά, αγγεία, νεφροί, μάτια).
     
  • Στη μείωση της εμφάνισης χρόνιων φλεγμονών.
     
  • Στη βελτίωση της συνολικής κατάστασης υγείας των ασθενών με διαβήτη και μεταβολικό σύνδρομο.   

Η φαρμακευτική αγωγή, η διόρθωση των ελλείψεων και η διατροφή του κάθε ασθενούς, πρέπει να προσαρμόζονται στο μεταβολικό του προφίλ. Κατ’ αυτό τον τρόπο, οι αλλαγές και οι βελτιώσεις διατηρούνται μακροπρόθεσμα.   

Η απλή μείωση των θερμίδων, που δεν λαμβάνει υπόψη τα μεταβολικά χαρακτηριστικά του κάθε ασθενούς είναι ιδιαίτερα δύσκολο να διατηρηθεί μακροπρόθεσμα, λόγω της έντονης πείνας και κόπωσης που προκαλεί. Η χρήση ειδικών διατροφών που δεν προκαλούν αυξημένη πείνα και κόπωση, συμβάλλει στη μακροπρόθεσμη διατήρηση της αλλαγής του τρόπου ζωής[17,20]


Ειδικές Εξετάσεις Συμβάλλουν στην Αντιμετώπιση του Διαβήτη Τύπου 2

Ειδικές εξετάσεις εντοπίζουν τις ελλείψεις και τις μεταβολικές διαταραχές που οδηγούν σε νόσο. Η μέτρηση πολύ μικρών μορίων με τη διενέργεια εξειδικευμένων αναλύσεων, παρέχει ακριβή εικόνα για την κατάσταση του μεταβολικού προφίλ του κάθε ατόμου ξεχωριστά. Πρόκειται για επιπρόσθετα εργαλεία στις τρέχουσες επιλογές διάγνωσης και αντιμετώπισης, που βοηθούν το γιατρό να παραδώσει πιο αποτελεσματικές θεραπείες. 

Η αποκατάσταση της μεταβολικής ισορροπίας του οργανισμού, σε συνδυασμό με την εφαρμογή εντατικής ιατρικής παρέμβασης στον τρόπο ζωής και διατροφής, βελτιώνει την κλινική εικόνα και την πορεία της υγείας ασθενών με διαβήτη τύπου 2[1,27-29]
 
Νέα στοιχεία επιβεβαιώνουν το γεγονός, ότι για να επιτευχθεί μια ουσιαστική βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής, πρέπει ο κάθε ασθενής να αντιμετωπιστεί ως μια μοναδική περίπτωση και να αποκατασταθούν οι μεταβολικές διαταραχές και οι ελλείψεις του οργανισμού σε βασικά θρεπτικά στοιχεία, που οδήγησαν στην εκδήλωση νόσου. 
 
Η φαρμακευτική αγωγή, η διόρθωση των ελλείψεων και η διατροφή του κάθε ασθενούς, πρέπει να προσαρμόζονται στο μεταβολικό του προφίλ. Κατ’ αυτό τον τρόπο, οι αλλαγές και οι βελτιώσεις διατηρούνται μακροπρόθεσμα. 
 
Με τη χρήση μεταβολομικών αναλύσεων, εντοπίζονται οι κατάλληλες θεραπευτικές παρεμβάσεις, που είναι απαραίτητες να γίνουν στον κάθε ασθενή για τη βελτίωση της πορείας της νόσου[29-31]



Δείκτες που Ανιχνεύονται μέσω των Μεταβολομικών Αναλύσεων

Οι Μεταβολομικές Αναλύσεις ανιχνεύουν δείκτες που εντοπίζουν:


  • τις ελλείψεις σε βιταμίνες, ένζυμα, μεταλλικά στοιχεία, αμινοξέα, και ωμέγα 3 λιπαρά οξέα
     
  • μεταβολικές διαταραχές όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη
     
  • τη διαχείριση της φλεγμονής
     
  • την ικανότητα παραγωγής ενέργειας (μιτοχονδριακή λειτουργία)
     
  • την αντιοξειδωτική ικανότητα του οργανισμού
     
  • την κατάσταση της εντερικής χλωρίδας (μικροβίωμα)
     
  • την παρουσία διαταραχών στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών, των υδατανθράκων και των λιπιδίων
     
  • διαταραχές στη λειτουργία του νευρικού συστήματος
     
  • διαταραχές στην ορμονική λειτουργία
     
Μέχρι και λίγα χρόνια πριν, η ακριβής καταγραφή των ελλείψεων σε κάθε άτομο ήταν ιδιαίτερα δύσκολη με τις κλασσικές μεθόδους μέτρησης. Έτσι η διόρθωση τους βασιζόταν σε γενικές οδηγίες. Τα τελευταία χρόνια, με τη χρήση μεταβολομικών αναλύσεων, ανιχνεύονται μικρά μόρια που συμμετέχουν στις χημικές αντιδράσεις του οργανισμού και καταγράφουν με ακρίβεια τις ελλείψεις και τις μεταβολικές διαταραχές.  
 
Πρόκειται για ένα επιπρόσθετο διαγνωστικό εργαλείο, που καθοδηγεί τη διόρθωση των ελλείψεων, με τη χορήγηση θεραπευτικών δόσεων μικροθρεπτικών συστατικών. Η αποκατάσταση της φυσιολογικής μεταβολικής λειτουργίας, βελτιώνει τη συνολική κατάσταση της υγείας και την πορεία χρόνιων ασθενειών, όπως τα αυτοάνοσα, τα καρδιαγγειακά, ο διαβήτης και τα νοσήματα του αναπνευστικού συστήματος. 
 
Η διόρθωση των ελλείψεων του οργανισμού και η αποκατάσταση του μεταβολισμού, μπορούν να αλλάξουν ριζικά την πορεία των αυτοάνοσων νοσημάτων ή να προλάβουν την εμφάνιση τους.



Βιβλιογραφία 

  1. Effect of intensive lifestyle intervention on bodyweight and glycaemia in early type 2 diabetes (DIADEM-I): an open-label, parallel-group, randomised controlled trial. Shahrad Taheri, Hadeel Zaghloul et. al. www.thelancet.com/diabetes-endocrinology Vol 8 June 2020. 
  2. Type 2 Diabetes Mellitus Epidemiology.  https://emedicine.medscape.com/article/117853-overview#a5.  
  3. Long-term Trends in Diabetes April 2017 CDC report. https://www.cdc.gov/diabetes/statistics/slides/long_term_trends.pdf
  4. Hidden Hunger: Strategies to Improve Nutrition Quality. H.K. Biesalski, R. Birner. Basel, Karger, 2018, vol 118, pp 131–143. https://www.karger.com/Book/Toc/276874
  5. Anthropogenic Pressure and Lifestyle are the Underlying Cause of Pandemic Chronic DiseasesDimitris Tsoukalas, Evangelia Sarandi, Aristides Tsatsakis, Daniela Calina. Journal of Siberian Federal University. Biology 2019-09.
  6. Understanding Empty Calories. Harvard Medical School 
  7. Environmental/lifestyle factors in the pathogenesis and prevention of type 2 diabetes Hubert Kolb and Stephan Martin. BMC Med. 2017; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5516328/
  8. Exercise and Type 2 Diabetes The American College of Sports Medicine and the American Diabetes Association: joint position statement. Diabetes Care. 2010 Dec. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2992225/
  9. Sugar isn’t just empty, fattening calories – it’s making us sick. Robert Lustig. October 27, 2015. https://theconversation.com/sugar-isnt-just-empty-fattening-calories-its-making-us-sick-49788
  10. Potential micronutrient deficiency lacks recognition in diabetes Ann F Walker. Br J Gen Pract. 2007. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2032692/
  11. Micronutrient Status in Type 2 Diabetes: A Review Bhupinder Kaur, Jeyakumar Henry. Adv Food Nutr Res . 2014.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24484939/
  12. Low micronutrient intake may accelerate the degenerative diseases of aging through allocation of scarce micronutrients by triage. Bruce N. Ames. PNAS 2006. https://www.pnas.org/content/pnas/103/47/17589.full.pdf
  13. Prolonging healthy aging: Longevity vitamins and proteins Bruce N. Ames PNAS October 23, 2018. https://www.pnas.org/content/115/43/10836
  14. Type 2 diabetes and gut microbiome: at the intersection of known and unknown Smitha Upadhyaya* and Gautam Banerjee. Gut Microbes. 2015. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4615359/
  15. Stress increases the risk of type 2 diabetes onset in women: A 12-year longitudinal study using causal modelling Melissa L. Harris. PLoS One. 2017 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5319684/
  16. Cortisol dysregulation: the bidirectional link between stress, depression, and type 2 diabetes mellitus Joshua J. Joseph and Sherita H. Golden. Ann N Y Acad Sci. 2017 Mar.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5334212/
  17. Taylor R, Al-Mrabeh A, Sattar N. Understanding the mechanisms of reversal of type 2 diabetes. Lancet Diabetes Endocrinol 2019; 7: 726–36.
  18. Type 2 diabetes is a reversible condition. Roy Taylor, Newcastle University. Science Daily. September 13, 2017.  https://www.sciencedaily.com/releases/2017/09/170913084432.htm
  19. Reversing Type 2 Diabetes: A Narrative Review of the Evidence. Sarah J Hallberg et.al. Nutrients. 2019 Apr https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6520897/
  20. Calorie restriction for long-term remission of type 2 diabetes Roy Taylor. Clin Med (Lond). 2019 Jan. .https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6399621/
  21. ‘Reversing type 2 diabetes starts with ignoring the guidelines’. Sarah Hallberg. BMJ British Journal of Sports Medicine. July 2018. https://bjsm.bmj.com/content/bjsports/52/13/869.full.pdf
  22. Translating aetiological insight into sustainable management of type 2 diabetes Roy Taylor & Alison C. Barnes Diabetologia, November 2017. https://link.springer.com/article/10.1007/s00125-017-4504-z
  23. Type 2 Diabetes Mellitus. Prognosis. https://emedicine.medscape.com/article/117853-overview#a6
  24. 2019 ESC Guidelines on diabetes, pre-diabetes, and cardiovascular diseases developed in collaboration with the EASD European Heart Journal, Volume 41, Issue 2, 7 January https://academic.oup.com/eurheartj/article/41/2/255/5556890#202785299
  25. Do flavanols-rich natural products relieve obesity-related insulin resistance? Ayse Basak Engin, Aristidis M Tsatsakis, Dimitris Tsoukalas, Atilla Engin. Food Chem Toxicol . 2018.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29288757/
  26. Clinical aspects of precision medicine using as biomarkers telomere length, fatty acids and organic acids D Tsoukalas TOXICOLOGY LETTERS 314, S29-S29 https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378427419302486?via%3Dihub
  27. World aging population, chronic diseases and impact of modifiable-metabolic risk factors. Dr. Dimitris Tsoukalas, MD (Greece). European Institute of Nutritional Medicine, E.I.Nu.M. 20th International Congress of Rural Medicine 2018. Tokyo - Japan. 
  28. Chronic Inflammation in the Context of Everyday Life: Dietary Changes as Mitigating Factors. Margină, D.; Ungurianu, A.; Purdel, C.; Tsoukalas, D.;
    Sarandi, E.; Thanasoula, M.; Tekos, F.; Mesnage, R.; Kouretas, D.; Tsatsakis, A. 
    Int. J. Environ. Res. Public Health 2020, 17, 4135.
  29. Metabolomics Signatures in Type 2 Diabetes: A Systematic Review and Integrative Analysis Yue Sun et al. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, April 2020
  30. Metabolic profiling of organic and fatty acids in chronic and autoimmune diseases. Evangelia Sarandi, Dimitris Tsoukalas et al. Advances in Clinical Chemistry. July 15, 2020. Elsevier Inc.
  31. Targeted Metabolomic Analysis of Serum Fatty Acids for the Prediction of Autoimmune Diseases. Tsoukalas, D, Saranti E, Fraggkoulakis V, et al. Front. Mol. Biosci. 6, 1–14 (2019).

Επιμέλεια Κειμένου: Επιστημονική Ομάδα Metabolomic Medicine

Συνεργαζόμαστε με ερευνητές και ιδρύματα σε όλο τον κόσμο για να παρέχουμε τις πιο προηγμένες και ακριβείς αναλύσεις.
Δείτε την κλινική

Ποιοι Είμαστε

www.metabolomicmedicine.com Η Επιστημονική Ομάδα της Metabolomic Clinic αποτελείται από εξειδικευμένους κλινικούς ιατρούς που μοιράζονται μαζί σας την εμπειρία τους στην αιχμή της σύγχρονης ιατρικής. Δείτε τους όλους
Ας κρατήσουμε επαφή.
Εγγραφείτε στο newsletter και κατεβάστε δωρεάν τον οδηγό για όσους έχουν διαγνωστεί με αυτοάνοσο νόσημα.