Μαρία Πολυδούρη
Η Πολυδούρη, στη μαρμάρινη προτομή της, απεικονίζεται σε νεαρή ηλικία με πυκνά σπαστά μαλλιά και ελαφρώς στραμμένο το κεφάλι της προς τα αριστερά. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα δικά της λόγια:
…Κι ανάμεσο σας είμαι εγώ
το άσκοπο,
το αφηρημένο,
το αδύναμο.
Μαρία Πολυδούρη
1902 – 1930
Το έργο φιλοτέχνησε σε μάρμαρο ο γλύπτης Ηλίας Καντζιλιέρης. Σύμφωνα με το πρακτικό συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου της Καλαμάτας με αριθμό απόφασης 534/2009, η προτομή ήταν αρχικά τοποθετημένη στο πάρκο του Ο.Σ.Ε. στη νότια πλευρά της πόλης και μετακινήθηκε στην τωρινή της θέση. Το άγαλμα φιλοτεχνήθηκε το 1995 με την πρωτοβουλία και τη μέριμνα του Σοροπιμιστικού ομίλου «Αρσινόη», την οικονομική ενίσχυση του Δήμου και την συνεισφορά της τότε τράπεζας «Εργασίας». Όπως αναγράφεται και στην επιγραφή που βρίσκεται στη βάση του βάθρου, στο πίσω μέρος του αγάλματος:
ΦΙΛΟΤΕΧΝΗΘΗΚΕ ΤΟ 1995 ΜΕ ΤΗΝ
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΚΑΙ ΜΕΡΙΜΝΑ ΤΟΥ ΣΟΡΟΠΙΜΙΣΤΙΚΟΥ ΟΜΙΛΟΥ
ΑΡΣΙΝΟΗ
ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ
ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΗΣ
ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Τοποθεσία
Η προτομή της βρίσκεται στην πλατεία του Σιδηροδρομικού Σταθμού (ή αλλιώς Παπαφλέσσα) της Καλαμάτας, ακριβώς απέναντι (με βόρεια κατεύθυνση) από το επιβατικό κτίριο του σιδηροδρόμου και το άγαλμα του Νικόλαου Πολίτη.
Πατρότητα
Ο γλύπτης Ηλίας Καντζιλιέρης γεννήθηκε το 1947 στην Αρτεμισία Καλαμάτας και πέθανε το 2000. Έζησε στην Αρτεμισία, Καλαμάτα, στην Αθήνα και στο Λυγουριό Αργολίδος. Στο διάστημα 1967-1971, σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, στο εργαστήριο του Γιάννη Παππά. Ως τελειόφοιτος, εργάστηκε δίπλα στον Β Βασιλειάδη σε σκηνικά ανάγλυφα για την Επίδαυρο. Με υποτροφία του ΕΟΜΜΕΧ συνέχισε τις σπουδές του στην Accademia di Belle Arti στη Ρώμη (1974-75), στο εργαστήριο του P. Faccini. Από το 1977 δίδαξε ελεύθερο σχέδιο στη Σιβιτανίδειο Σχολή, ενώ παράλληλα εργαζόταν ως ελεύθερος επαγγελματίας. Υπήρξε ενεργό μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος (Ε.Ε.Τ.Ε) και ιδρυτικό μέλος του Συλλόγου Γλυπτών. Εκτός από τη γλυπτική, ασχολήθηκε και με την εφαρμοσμένη κεραμική αλλά και τη ζωγραφική. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του που έζησε στο Λυγουριό Αργολίδος, φιλοτέχνησε έξι πίνακες ζωγραφικής με γενικό τίτλο «Νυκτερινά τοπία», καθώς και τις προτομές της Μαρίας Πολυδούρη και του Κ. Καψάσκη.
Η Μαρία Πολυδούρη ήταν Ελληνίδα ποιήτρια της νεορομαντικής σχολής. Γεννήθηκε την 1η Απριλίου του 1902 στην Καλαμάτα και απεβίωσε στις 29 Απριλίου 1930, στην Αθήνα, από φυματίωση. Ήταν κόρη του εξαίρετου φιλολόγου Ευγένιου Πολυδούρη και της Κυριακής Μαρκάτου, μιας γυναίκας με πρώιμες φεμινιστικές αντιλήψεις. Ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές της σπουδές στην Καλαμάτα, ενώ είχε φοιτήσει σε σχολεία του Γυθείου και των Φιλιατρών, αλλά και στο Αρσάκειο της Αθήνας για δύο χρόνια.
Στα γράμματα εμφανίστηκε σε ηλικία 14 ετών με το πεζοτράγουδο Ο πόνος της μάνας, το οποίο αναφέρεται στο θάνατο ενός ναυτικού που ξέβρασαν τα κύματα στις ακτές των Φιλιατρών και είναι επηρεασμένο από τα μοιρολόγια που άκουγε στη Μάνη. Στα δεκαέξι της διορίστηκε στη Νομαρχία Μεσσηνίας και παράλληλα εξέφρασε ζωηρό ενδιαφέρον για το γυναικείο ζήτημα. Το 1920, σε διάστημα σαράντα ημερών, έχασε και τους δύο γονείς της.
Το 1921 μετατέθηκε στη Νομαρχία Αθηνών και παράλληλα εγγράφηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στην υπηρεσία της εργαζόταν και ο ομότεχνός της Κώστας Καρυωτάκης. Γνωρίστηκαν και μεταξύ τους αναπτύχθηκε ένας σφοδρός έρωτας, που μπορεί να κράτησε λίγο, αλλά επηρέασε καθοριστικά τη ζωή και το έργο της. Συναντήθηκαν για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 1922. Εκείνη είχε δημοσιεύσει κάποια πρωτόλεια ποιήματα, ενώ εκείνος είχε εκδόσει δύο ποιητικές συλλογές — τον Πόνο των ανθρώπων και των πραμάτων (1919) και τα Νηπενθή (1921) — και είχε ήδη κερδίσει την εκτίμηση κάποιων κριτικών και ομότεχνών του.
To 1924 εγκατέλειψε τις σπουδές της και γράφτηκε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και στη Σχολή Κουναλάκη. Το 1926 πήρε μέρος σε παράσταση του έργου του Νικοντέμι «Το Κουρέλι» και πήγε στο Παρίσι, όπου παρακολούθησε μαθήματα στη σχολή ραπτικής Pigier. Στο Παρίσι προσβλήθηκε από φυματίωση και νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο Charite. Επέστρεψε στην Αθήνα το 1928 και μπήκε στο σανατόριο Σωτηρία και αργότερα στην κλινική Χρηστομάνου, όπου πέθανε σε ηλικία εικοσιοχτώ χρόνων. Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας της πρόλαβε να εκδώσει τις ποιητικές συλλογές «Τρίλλιες που σβήνουν» (1928) και «Ηχώ στο χάος» (1929).
Η Μαρία Πολυδούρη τοποθετείται στη γενιά των νεορομαντικών ή παρακμιακών Ελλήνων ποιητών του Μεσοπολέμου, μαζί με ονόματα όπως του Τέλλου Άγρα, του Κώστα Καρυωτάκη, του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, του Κώστα Ουράνη. Στο πρώιμο ποιητικό της έργο (πριν το ταξίδι της στο Παρίσι) διακρίνονται έντονες νεορομαντικές τάσεις, επιρροές από το ρεύμα του συμβολισμού και βιωματικό ύφος, ενώ μετά την αρρώστια της, την επιστροφή στην Αθήνα και την αυτοκτονία του Καρυωτάκη το μελοδραματικό στοιχείο υποχωρεί και ο λόγος της γίνεται πιο επιμελημένος. Η γραφή της είναι έντονα φορτισμένη συναισθηματικά με θεματικό προσανατολισμό γύρω από τον έρωτα και το θάνατο.
Το 2010 σημειώθηκε βανδαλισμός στο άγαλμα της Πολυδούρη όσο αυτό βρισκόταν ακόμα στο Πάρκο του ΟΣΕ. Είχαν βάψει μαύρο τόσο το άγαλμα, όσο και την επιγραφή πάνω στο βάθρο και στα μάτια είχαν ρίξει κόκκινη μπογιά. Το άγαλμα τέθηκε υπό καθαρισμό και συντήρηση και αργότερα μεταφέρθηκε στην τωρινή του θέση, στην πλατεία σιδηροδρομικού σταθμού.
Το Βραβείο Ποίησης «Μαρία Πολυδούρη» προκηρύσσει ετησίως ο Δήμος Καλαμάτας, η Κοινωφελής Επιχείρηση «Φάρις» και ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Μεσσηνίας για έναν πρωτοεμφανιζόμενο ποιητή σε πανελλήνια κλίμακα.
Όνομα Συντάκτη
Γράφει η Παναγιώτα Γιαννακά, φοιτήτρια του Π.Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Βιβλιογραφία
Πασσαλίδης, Θ. (2021). Η προτομή της Μαρίας Πολυδούρη στην Καλαμάτα. Ανακτήθηκε 25 Νοεμβρίου, 2021, από https://odosell.blogspot.com/2020/01/maria-poydouri-kalamata.html
Ηλίας Καντζιλιέρης. (χ.η). Ανακτήθηκε 25 Νοεμβρίου, 2021, από
Μαρία Πολυδούρη. (χ.η) Ανακτήθηκε 18 Δεκεμβρίου, 2021
Η προτομή της ντροπής. (14 Οκτωβρίου, 2010). Ανακτήθηκε 18 Δεκεμβρίου, 2021, από
http://messinia-report24.blogspot.com/2010/10/blog-post_6539.html
Ο συντάκτης φέρει την ευθύνη των κειμένων.
Subscribe
0 Comments
Greek