Είδη Κατσαρίδας.
Οι κατσαρίδες υπάγονται στην υπόταξη Blattaria, της τάξης Dictyoptera. Ανήκουν τα Mantodea (Μαντοειδή), χαρακτηριστικό είδος των οποίων είναι το γνωστό «Αλογάκι της Παναγίας». Τα Blattaria υποδιαιρούνται σε 4 έως 20 οικογένειες.Ο αριθμός των οποίων αποτελεί αντικείμενο διαφωνίας μεταξύ των ειδικών στο θέμα αυτό. Είναι γεγονός ότι από τα 4.000 περίπου είδη κατσαρίδων, τα οποία έχουν περιγράφει’ σ’ όλο τον κόσμο.
Τα συνανθρωπικά αντιπροσωπεύουν ποσοστό μικρότερο του 1% και ανήκουν στις οικογένειες Blattellidae και Blattidae. Τα πιο σημαντικά είδη, από άποψη δημόσιας υγείας, είναι: Blatta orientalis (Blattidae), και Blattela germanica, Periplaneta americana, Supella longipalpa (Blattellidae).Όλα αυτά τα είδη έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα.
Blatta orientalis
Το είδος Blatta orientalis (κοινή κατσαρίδα) έχει χρώμα σκούρο ή μαύρο. Το μήκος 2,5 cm, φτερά που δεν καλύπτουν τελείως την κοιλιά στο αρσενικό, ενώ είναι υποτυπώδη στο θηλυκό. Το θηλυκό, στη διάρκεια της ζωής του, παράγει 18 ωοθήκες, κάθε μια με 16 αυγά. Ήταν το πιο συχνό είδος στην Αθηνά στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Τη βρίσκουμε στους υπονόμους του σπιτιού η της πολυκατοικίας. αλλά μπορεί να μας επισκεφτεί πετώντας φτάνοντας ακόμα και 8-το όροφο.
Blattela germanica
Η Blattela germanica (γερμανική κατσαρίδα) έχει μήκος σώματος 1,0 – 1,5 cm. Φτερά που καλύπτουν όλη την κοιλιά στο αρσενικό, αλλά αφήνουν τα τελευταία τμήμα¬τα του θηλυκού ακάλυπτα. Στο πρωνότο του θώρακα φέρει 2 επιμήκεις και παράλληλες σκοτεινού χρώματος γραμμές ή λωρίδες. Είναι το πιο κοινό είδος στις κουζίνες σπιτιών και εστιατορίων γενικά στα καταστήματα. Το θηλυκό έχει διάρκεια ζωής 6-7 μήνες. Στο διάστημα αυτό εναποθέτει 4-6 ωοθήκες κάθε μια με 28-56 αυγά (μέσος όρος 40). Ο βιολογικός κύκλος συμπληρώνεται με 6 εκδύσεις σε 2-3 μήνες.
Supella longipalpa
Η Supella longipalpa (κατσαρίδα επίπλων) με μήκος σώματος παρόμοιο με τη γερμανική κατσαρίδα.Έχει χρώμα καστανό ή ξανθό και φέρει στο πρωνότο του θώρακος 2 χιαστές ταινίες ανοιχτού χρώματος. Στη βάση των φτερών κοντά στο κεφάλι και η άλλη στο ύψος του δευτέρου ζεύγους ποδιών. Είναι είδος οικοδίαιτο που καταγράφηκε στην Ελλάδα για πρώτη φορά το 1995.
Periplaneta americana
Η Periplaneta americana (αμερικανική κατσαρίδα) είναι το μεγαλύτερο συνανθρωπικό είδος στις εύκρατες περιοχές.Έχει μήκος σώματος 3-5 cm και χρώμα κόκκινο-καστανό. Τα φτερά είναι μακρύτερα στο αρσενικό, αλλά και στα δυο φύλα καλύπτουν πλήρως την κοιλιά. Το είδος αυτό είναι κυρίως υπαίθριο και μόνο ευκαιριακά οικοδίαιτο. Το συναντάμε σε σκοτεινά και υγρά μέρη, όπως είναι οι υπόνομοι, σκουπιδότοποι, υπόγεια, κοιλότητες δένδρων, αποθήκες κ.λπ. Το προσδόκιμο ζωής αυτού του είδους είναι 2 χρόνια. Στη διάρκεια αυτή εναποθέτει 10-90 ωοθήκες, κάθε μια από τις οποίες έχει 16±2 αυγά. Ο βιολογικός κύκλος διαρκεί 12 περίπου μήνες.
Είδη κατσαρίδας και Τρόποι Διαχείρισης
Πρόληψη: Απαραίτητη η καθαριότητα και ο έλεγχος σε όλο το κτίριο.Επιπλέον, τα φρεάτια της αποχέτευσης θα πρέπει να είναι συντηρημένα και να είναι προσβάσιμα για τις εφαρμογές με εντομοκτόνο, καθώς επίσης και να ληφθεί μέριμνα για την εξάλειψη των οπών, ρωγμών, των χαραμάδων και οποιουδήποτε ανοίγματος μπορεί να αποτελέσει πύλη εισόδου ή σημείο φωλεασμού.
Θωράκιση: Η τοποθέτηση σίτας σε παράθυρα, αεραγωγούς κ.λ.π., το κλείσιμο των κενών κάτω από τις πόρτες και το κλείσιμο χαραμάδων με σοβά ή σιλικόνη, αποτελούν σημαντικό μέρος των μέτρων διαχείρισης.
Παρακολούθηση: Επειδή οι κατσαρίδες κρύβονται την ημέρα, καλύτερα αποτελέσματα έχουμε με την τοποθέτηση παγίδων σύλληψης βαδιστικών εντόμων ή φερομονικών παγίδων.
Αντιμετώπιση: Όταν ανακαλυφθεί κάποια εστία γίνεται απευθείας ψεκασμός. Αυτό γίνεται στα φρεάτια της αποχέτευσης ή με την μετακίνηση ογκωδών αντικειμένων όπως ψυγείων κ.λ.π. Στις επιφάνειες όπου συνήθως κινούνται, διενεργούνται υπολειμματικοί ψεκασμοί. Εκεί το φάρμακο θα πρέπει να παραμείνει για καιρό για να εξοντώνει κάθε νέο άτομο που θα έρθει σε επαφή με την ψεκασμένη επιφάνεια.
Σε χώρους όπου ο ψεκασμός είναι αδύνατος όπως σε έναν ηλεκτρολογικό πίνακα ή σε ένα χώρο τροφίμων γίνεται τοποθέτηση ειδικού δολώματος σε μορφή πήγματος (gel). Επιπροσθέτως σε οικίες, ιδιαίτερα για τη γερμανική κατσαρίδα, απαιτείται η εφαρμογή πήγματος σε πιθανές εστίες.