Επιμέλεια: Στεφανία Αλεξανδρή, Δέσποινα Γρίβα, Έφη Τσόχα
Οι ηλιακές κηλίδες είναι παροδικά φαινόμενα που εμφανίζονται στην επιφάνεια του Ηλίου, τη λεγόμενη φωτόσφαιρα, της οποίας και θεωρούνται οι περισσότερο εντυπωσιακοί και ενδιαφέροντες σχηματισμοί της. Είναι ορατές ως σκοτεινές μικρές ή μεγαλύτερες κυκλικές επιφάνειες – κηλίδες, σε σχέση με τις γειτονικές περιοχές της φωτόσφαιρας, που περιβάλλονται από λιγότερο σκοτεινές στεφάνες ινώδους υφής.
Κύκλος των ηλιακών κηλίδων
Ο αριθμός των κηλίδων στην ηλιακή επιφάνεια αυξάνεται γρήγορα και μετά μειώνεται με βραδύτερο ρυθμό κάθε περίπου 11 χρόνια. Αυτή η περιοδικότητα, την οποία ακολουθεί η γενικότερη ηλιακή δραστηριότητα, αποκαλείται «ενδεκαετής ηλιακός κύκλος» ή «ενδεκαετής κύκλος της ηλιακής δραστηριότητας». Υπάρχουν όμως και πιο μακροπρόθεσμες μεταβολές πάνω σε αυτό τον βασικό κύκλο. Για παράδειγμα, από το έτος 1900 ως τη δεκαετία του 1960 ο αριθμός κηλίδων στα μέγιστα της ηλιακής δραστηριότητας αυξανόταν, ενώ από τότε μέχρι σήμερα έχει μειωθεί κάπως.
Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι η νέα φάση δραστηριότητας του ήλιου, που ονομάζεται ηλιακός κύκλος 25, θα κορυφωθεί το 2025, αλλά γενικά θα είναι λιγότερο ενεργός, παρόμοιος δηλαδή με τον ηλιακό κύκλο 24, ο οποίος τελείωσε τον Δεκέμβριο του 2019. Πρόκειται για ένα ζωτικό φαινόμενο που μπορεί να προβλεφθεί, καθώς συχνά επηρεάζει τη ζωή στη Γη, μερικές φορές με καταστροφικές συνέπειες.