Προέλευση του ονόματος του βουνού.

Για την ετυμολογία της λέξης Όλυμπος υπάρχουν οι παρακάτω εκδοχές:

-Ο μεγάλος φιλόλογος και καθηγητής της Αναγέννησης, Μάρκος Μουσούρος αναφέρει ότι η ονομασία Όλυμπος σημαίνει τον Ουρανό και το πολύ ψηλό βουνό και προέρχεται από το «ολολαμπής» που αρμόζει στον ουρανό ή από το «ολλύειν τους ώπας δια του κρύους» που αρμόζει στο βουνό.

-Η αρχαιολόγος Ευτυχία Πουλάκη υποστηρίζει ότι η μορφή της λέξης έχει δείξει ότι πρόκειται για μια προελληνική λέξη που σημαίνει βουνό ή ουρανός. Γι’ αυτό υπάρχει ακόμα - εκτός από τον θεϊκό Όλυμπο - Όλυμπος σε πολλά μέρη της Ελλάδας και στην Κύπρο, την Ιωνία, τη Βιθυνία, τη Λυκία

-Ο ακαδημαϊκός Αγαπητός Τσομπανάκης υποστηρίζει ότι Όλυμπος σήμαινε ψηλό βουνό και ότι οπουδήποτε πήγαν Αιολείς - στη Βιθυνία π.χ. - τα ψηλά βουνά ονομάζονται «Όλυμπος».

-Ο Μένος Φίληντας γλωσσολόγος και λογοτέχνης (1870-1934) απορρίπτει την παραγωγή του Όλυμπος από το λάμπ-ω και υποστηρίζει ότι πολλά ονόματα βουνών, ποταμών και γενικά τοποθεσιών της αρχαίας Ελλάδας είναι σημιτικής προελεύσεως, όπως Ελικών, Ελάτεια, Αλφειός, Αλιάκμων κ.ά. και έχουν πρώτη συλλαβή το σημιτικό άρθρο EL ή AL. Η ονομασία Όλυμπος ή Ούλυμπος είναι κατά το Μ. Φιλήντα, δυο σημιτικές λέξεις κατά παράθεση: ULUWEN - ULUEN ή ULU που σημαίνει ψηλά και BAS ή BOS που σημαίνει τη δύναμη και μάλιστα τη θεοτική. Έτσι λοιπόν ULUENBAS ή ULUBOS - Ούλυμπος - Όλυμπος που σημαίνει στα ύψη η δύναμη, δηλαδή η ουράνια, η θεϊκή, η ύψιστη δύναμη. Ακόμα σε αρκετά μέρη όπου υπάρχει το τοπωνύμιο Όλυμπος έχει διασωθεί και το αρχαίο Έλυμπος.

-Ο Georg Curtius Γερμανός φιλόλογος και γλωσσολόγος (1820-1885), αναφέρει ότι η λέξη Όλυμπος προέρχεται από τη ρίζα - λαμπ- και ερμη­νεύεται ολολαμπής, ολόλαμπρος, ολόλευκος.

ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΟΛΥΜΠΟΥ

Ο  Άνθρωπος από την προϊστορική ακόμα εποχή ανέβαινε στον Όλυμπο για να ικανοποιήσει τις βιοτικές του ανάγκες αλλά και για θρησκευτικούς σκοπούς. Δεν φαίνεται όμως να ανέβηκε στο Μύτικα , έφτανε όμως στην απέναντι κορυφή τον Άγιο Αντώνιο όπου και άφηνε τα αφιερώματα προς τους θεούς.

Η πρώτη επίσημα καταγεγραμένη κατακτηση της κορυφής του Ολυμπου πραγματοποιήθηκε  , στις 2 Αυγούστου του 1913, ώρα 10.25 το πρωί από τους Ελβετούς Frederic Boissonas (φωτογράφος και εκδό­της ) , Daniel Baud-Bovy (συγγραφέας και τεχνοκριτικός) με την βοήθεια του Λιτοχωρίτη  Χρήστο Κάκαλο ο οποίος ήταν και ο πρώτος που πάτησε την κορυφή.

Μαζί με τον Κάκαλο  στις 7 Μαρτίου 1928 στον Όλυμπο θα ανέβει  και ο ζωγράφος Βασίλης Ιθακήσιος,ο οποίος θα επισκέπτεται τον Όλυμπο ως το 1940 χρησιμοποιώντας μια σπηλιά  ως εργαστήριο , καταφύγιο και ορμητήριο την οποία ονόμασε «Άσυλο των Μουσών».

Οι διαδρομές προς τις κορυφές

Η ανάβαση από την ανατολική πλευρά, την πιο ενδιαφέρουσα από άποψη ομορφιάς και ποικιλίας του τοπίου, γίνεται από το Λιτόχωρο.

Στο Λιτόχωρο τα μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου παρέχουν κάθε πληροφορία και βοήθεια για την ανάβαση στον Όλυμπο.  

Οι βασικές διαδρομές για την ανάβαση στις κορυφές του Όλύμπου είναι οι εξής:

α. Λιτόχωρο -Πριόνια-Σπήλιος Αγαπητός - κορυφές.

Για τον προορισμό αυτό υπάρχουν οι εξής εναλλακτικές δυνατότητες:

- Από το Λιτόχωρο με αυτοκίνητο ακολουθώντας ασφαλτοστρωμένη διαδρομή 18 χλμ φτάνουμε στα Πριόνια. 2 χμ. πριν τα  «Πριόνια», μια παρακαμπτήριος μας  οδηγεί στην παλιά Μονή του Αγίου Διονυσίου. Στα «Πριόνια» υπάρχει χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων και ένα αναψυκτήριο - εστιατόριο. Στη διαδρομή προς τα Πριόνια θα περάσουμε από τη θέση  Σταυρός  όπου υπάρχει το κατα­φύγιο «Δημήτρης Μπουντόλας» που λειτουργεί όλο το χρόνο και παρέχει τροφή και στέγη.

- Από το Λιτόχωρο με τα πόδια , ακολουθώντας το διεθνές ορειβατικό μονοπάτι Ε4

Διασχίζοντας το φαράγγι του Ενιπέα, καταλήγουμε, μετά από μια θαυμάσια διαδρομή 3,5 περίπου  ωρών και περνώντας από το παλιό μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου, στα Πριόνια.

Από τα «Πριόνια» ακολουθώντας το μονοπά­τι που συμπίπτει με το Ε4 και μετά από πεζοπορία 2,5 περίπου ωρών μέσα από πυκνά δάση φτάνουμε στο καταφύγιο «Σπήλιος Αγαπητός» που βρίσκεται σε υψόμετρο 2.100 μ.. Το καταφύγιο  λειτουργεί από το Μάιο ως τον Οκτώβριο και παρέχει διαμονή και διατροφή.

Από το καταφύγιο «Σπήλιος Αγαπητός» μπορούμε να ακολουθήσουμε τις εξής διαδρομές:

Α) ακολουθώντας τη διαδρομή τη χαραγμένη με κόκκινα σημάδια και περνώντας από τη θέση «Σκάλα», φτάνουμε σε 2,5 περίπου ώρες στο Μύτικα.

Β) να κινηθούμε από τη θέση «Λούκι»   προς το «Οροπέδιο των Μουσών», τις άλλες κορυφές ή και το Μύτικα .Η ανάβαση όμως αυτή χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή , επειδή πέτρες που πέφτουν από προπορευομένους έχουν προξενήσει ατυχήματα.

Γ) Από το μονοπάτι Ε4, περνώντας από τις κορυφές «Σκάλα» και «Σκολιό» και το καταφύγιο που βρίσκεται στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις στις «Βρυσοπούλες», μπορόυμε να φτάσουμε στο χωριό Κοκκινοπηλός, στη θεσσαλική πλευρά του βουνού.

β. Λιτόχωρο-σταυρός-καταφύγια «Χρήστος Κάκαλος», «Γιόσος Αποστολίδης»-κορυφές.

Από το Λιτόχωρο με το αυτοκίνητο θα περάσουμε από τη θέση  «Σταυρός», και θα φτάσουμε στη θέση «Γκορτσιά» ή αλλιώς «Διασταύρωση».

Από το σημείο αυτό παίρνοντας  το μονοπάτι, και ακολουθώντας μια υπέροχη διαδρομή  ανάμεσα από δάση οξυάς και ελάτων και αφού περάσουμε από τη θέση «Μπάρμπα» (1.450 μ.) και «Στράγγο» (1.910 μ.), και επισκεφτούμε, το «Άσυλο των Μουσών» όπου έζησε για μεγάλο χρονικό διάστημα ο ζωγράφος Ιθακήσιος  φτάνουμε στην κορυφή «Σκούρτα» (2.485 μ.), απ’ όπου αρχίζει η αλπική ζώνη του Ολύμπου, και από εκεί περνώντας τις θέσεις «Λαιμό», «Καγκέλια», «Πέρασμα» μπαίνουμε στο «Οροπέδιο των Μουσών» και φθάνουμε στο καταφύγιο «Χρήστος Κάκαλος» ή στο καταφύγιο «Γιόσος Αποστολίδης»

Από τα καταφύγια αυτά μέχρι την κορυφή «Προφήτης Ηλίας» και «Τούμπα» χρειάζονται 20’ και μέχρι το «Στεφάνι» ή το «Μύτικα», από το «Λούκι» 1 ώρα.

γ. Μια μεγάλη διαδρομή για τις κορυφές, στην οποία δεν γίνεται χρήση αυτοκινήτου μετά το Λιτό­χωρο, είναι εκείνη που περνά από τις θέσεις «Γκόλνα», «Τσουκνίδα», «Λιβαδάκι», «Καλόγερος». Στη διαδρομή αυτή συνιστάται η βοήθεια οδηγού  .

πηγή Δήμος Δίου - Ολύμπου