Τι είναι η ''παράδοση''...

Όταν λέμε ''παράδοση'' εννοούμε τις πληροφορίες που μεταδίδονται από γενιά σε γενιά... Οι πληροφορίες αυτές συνήθως μας λένε για το τι πίστευαν στα πολύ παλιά χρόνια οι άνθρωποι γύρω από διάφορα θέματα και τις συνέπειες που είχαν. Την παράδοση, όπως καταλαβαίνετε και εσείς, τη διαμορφώνει ο απλός λαός ανάλογα με το πνευματικό και πολιτιστικό του επίπεδο.

Ιστορίες, έθιμα και μύθοι για τα Χριστούγεννα
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο πότε πρωτοχρησιμοποιήθηκε

Ξέρετε ότι το δέντρο, σαν χριστουγεννιάτικο σύμβολο, χρησιμοποιήθηκε μετά τον 8ο αιώνα; Η παράδοση λέει πως εκείνος που το καθιέρωσε ήταν ο Άγιος Βονιφάτιος. Επείδη τότε οι ειδωλολάτρες θεωρούσαν ιερό δέντρο και λάτρευαν τη βελανιδιά, ο Άγιος Βονιφάτιος έβαλε στη θέση της βελανιδιάς το έλατο σαν σύμβολο χριστιανικό και κυρίως σαν σύμβολο των Χριστουγέννων.

...που πρωτοστολίστηκε

Πρωτοστολίστηκε στη Γερμανία και τη Σκανδιναβία και από κει εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Εκτός, όμως, απότα πολύχρωμα λαμπιόνια και τις αστραφτερές μπάλες, υπάρχουν, για το στόλισμα του, χίλιες δυο ιδέες διαφορετικές που εφαρμόζονται στον κόσμο. Στη Λιθουανία, για παράδειγμα, βάζουν στο δέντρο τουσ μια αράχνη με τον ιστό της κι ακούστε γιατί: Ο θρύλος λέει ότι αυτό είχε κάνει μια φτωχή γυναίκα όση ώρα κοιμόνταν τα παιδιά της. Βλέπετε, η κακομοίρα, δεν είχε χρήματα για ν' αγοράσει στολίδια και λαμπιόνια κι έτσι επινόησε αυτό το πρωτότυπο κόλπο. Από την πείρα της ήξερε ποιό θα ήταν το αποτέλεσμα. Η αράχνη στο μεταξύ δούλευε...δούλευε...ασταμάτητα. Όταν, λοιπόν, τα παιδάκια ξύπνησαν, ανήμερα Χριστούγεννα, βρήκαν το δέντρο με τους μεταξένιους ιστούς να λάμπει. Φανταστείτε την έκπληξη και τη χαρά τους σαν αντίκρισαν αυτό το σπάνιο θέαμα!
    
Στην Τσεχία και τη Σλοβακία στολίζουν το δέντρο με βαμμένα τσόφλια αυγών και στις Η.Π.Α το τυλίγουν με γυρλάντες από ποπ-κορν. Αλλού κρεμούν κέρατα ζώων και καμπανούλες για να τρομάξουν τα κακά πνεύματα. Παλιότερα έβαζαν αναμμένα κεριά στα έλατα, αλλά αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να γίνονται ατυχήματα. Μέχρι, λοιπόν, να εφευρεθούν τα ηλεκτρικά φωτάκια, οι προνοητικοί είχαν κι έναν κουβά με νερό κάτω από το δέντρο τους, για το κίνδυνο πυρκαγιάς...

...τι συμβολίζει
    
Το δέντρο, πρώτα-πρώτα, συμβολίζει την ευτυχία που κρύβει για τον άνθρωπο η γέννηση του Χριστού.
Ακόμη συμβολίζει την αφθονία και γι' αυτό το στολίζουμε με διάφορα χρήσιμα είδη, κυρίως φαγώσιμα,παιχνίδια και άλλα πράγματα καθημερινής χρήσης.

Το ζύμωμα του χριστόψωμου
    
Είναι μία από τις πιο ''ζεστές'' και ''νόστιμες'' χριστουγεννιάτικες προετοιμασίες. Το ''ζύμωμα του χριστόψωμου'' είναι παλιά συνήθεια που τη συναντούσε κανείς περισσότερο στους κατοίκους των χωριών, δηλαδή δε όσους ασχολούνταν με τα χωράφια και τα ζώα (αγρότες και κτηνοτρόφοι). Και σήμερα ακόμα, απλές και ταπεινές νοικοκυρές ετοιμάζουν τη ζύμη με ιδιαίτερη ευλάβεια. Αυτή η προετοιμασία θεωρείται θείο έργο και είναι έθιμο καθαρά χριστιανικό. Κάθε τόπος φτιάχνει το χριστόψωμο με το δικό του τρόπο και του δίνει και μία ξεχωριστή ονομασία, όπως:<<το ψωμό του Χριστού>>, <<Σταυροί>>, <<βλάχες>> κ.α.

Το πάντρεμα της φωτιάς

Σε πολλά μέρη της Ελλάδας, την Παραμονή των Χριστουγέννων <<παντρεύουν τη φωτιά>>. Ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Ο νοικοκύρης του κάθε σπιτιού παίρνει ένα κομμάτι ξύλο με θηλυκό όνομα, π.χ. ''κερασιά'' και ένα ξύλο με αρσενικό όνομα, ας πούμε ''πλάτανος'' και λέει: <<Παντρεύω σε φωτιά για το καλό της νοικοκυράς>>.

Το σπάσιμο του ροδιού

Είναι ένα έθιμο πρωτοχρονιάτικο που πολλοί το τηρούνε και σήμερα. Το ρόδι συμβολίζει την αφθονία και τη γονιμότητα- σκεφθείτε πόσοι σπόροι ροδιού είναι περιτυλιγμένοι μέσα σε κάθε καρπό-μα και την καλή τύχη. Την ώρα που αλλάζει ο χρόνος, όλοι βγαίνουν από την εξώπορτα του σπιτιού, στέκονται έξω, πετάνε με δύναμη και σπάνε ένα ρόδι στο πάτωμα-που το έχουν από το φθινόπωρο-και ύστερα μπαίνουν μέσα στο σπίτι με το δεξί πόδι για να κάνουν ''ποδαρικό'', ώστε ο νέος χρόνος να τα φέρει ''δεξιά'' και ''καλότυχα''. Προσέξτε, όμως, μη σας λεκιάσει ο χυμός του! Καλά, δεν το συζητάμε τι μπορεί να γ΄νουν τα χαλιά στο πάτωμα...

Η κοπή της βασιλόπιτας

Αυτό το έθιμο είναι από τα πιο ανθεκτικά του χρόνου και το τηρούν όλοι σε κάθε πόλη και χωριό του τόπου μας. Είναι μία χαρτωμένη διαδικασία αφού στο τέλος υπάρχει πάντα κάποιος που θα κερδίσει το νόμισμα και θα το θεωρούν όλοι τον τυχερό της χρονιάς. Ξέρετε, όμως, αυτό που κρατάει αυτό το έθιμο; Ακούστε...
    
Στα παλιά χρόνια, στην εποχή του μεγάλου Βασιλείου, οι περισσότεροι άρχοντες που διηκούσαν, ήταν πολύ σκληρή και φιλοχρήματοι. Κάποτε-κάποτε επισκέπτονταν τις διάφορες πόλεις και τα χωριά, όχι πάντα με καλές διαθέσεις, για να δουν πως πάει η επικράτεια. Μια χρονιά, που λέτε, οι κάτοικοι ενός χωριού, ακόμα και οι φτωχοί, για  να καλοπιάσουν τον άρχοντα που θα τους επισκεπτόταν και να μην τους επιβάλει κάποια τιμωρία, μάζεψαν όσα κοσμήματα, χρυσαφικά και άλλα πολύτιμα αντικείμενα είχαν και τα έδωσαν στον επίσκοπο. Ο άρχοντας, όμως, εκείνος δεν πραγματοποίησε την απειλή του και τα πολύτιμα αντικείμενα έπρεπε να επιστραφούν στους κατοίκους. Ο επίσκοπος τα 'χασε...δεν ήξερε ο άνθρωπος τι είχε δώσει ο καθένας! Έτσι σκέφτηκε μία έξυπνη λύση: διέταξε να κάνουν μικρές πιτούλεσ και σε κάθε μία απ' αυτές να βάλουν κι από ένα χρυσαφικό. Έτσι ο κάθε χριστιανός έπερνε μία πίτα από τα χέρια του επισκόπου με το χρυσαφικό που θα του τύχαινε. Κάπως έτσι έφτασε και σε μας.
    
Σύμφωνα με άλλες πηγές, το κόψιμο της πίτας προέρχεται από τα ρωμαϊκά <<Σατουρνάλια>>, που στην Ελλάδα λέγονται <<Κρόνια>>. Ο τυχερός που του έπεφτε το νόμισμα γινόταν  ''βασιλιάς των Σατουρναλίτων''. Αυτό το έθιμο το κράτησαν αργότερα και οι χριστιανοί για αρκετά χρόνια.